Bakanlık, “Türkiye’nin İsrail ile Ticareti Durdurma Süreci Hakkında Bilgi Notu” hazırlayarak sürecin gelişmelerini kamuoyuyla paylaştı.
Filistin’e yönelik saldırılar nedeniyle uygulanan ticari yaptırımlara değinilen notta, bu durumla ilgili 15 önemli soruya yanıt verildi.
15 SORU VE CEVAPLAR
Soru 1- 7 Ekim 2023 tarihindeki İsrail saldırılarından sonra Türkiye ile İsrail arasındaki ticaret devam ediyor mu?
Cevap: 7 Ekim 2023 ile 2 Mayıs 2024 tarihleri arasında, Türkiye’nin İsrail ile toplam ticareti yaklaşık yüzde 32 oranında azalmıştır. Bu süreçte Türkiye’nin İsrail’e ihracatı yüzde 30, İsrail’den ithalatı ise yüzde 43,4 gerilemiştir. Hiçbir savunma ürünü veya askeri amaçlı ürün ticareti gerçekleştirilmemiştir. 9 Nisan 2024 tarihi itibariyle, 54 ürün grubundaki 1019 ürünün ihracatı kısıtlanmıştır. İsrail’in ateşkese yanaşmaması ve sivillere yardımın engellenmesi karşısında, 2 Mayıs 2024 itibarıyla tüm ticari işlemler durdurulmuştur.
Soru 2- İsrail, Türkiye ile olan Serbest Ticaret Anlaşması’ndan yararlanıyor mu?
Cevap: Ticaretin tamamen durması nedeniyle anlaşma fiili olarak uygulanmamaktadır.
Soru 3- Türkiye’den giden gemiler İsrail limanlarına yanaşıyor mu?
Cevap: İsrail, Filistin sahil kentlerini işgal ettiği için, Türkiye’den Filistin’e gönderilen malların yüzde 98’i İsrail kontrolündeki Hayfa ve Aşdod limanları aracılığıyla ulaştırılır. Filistin hükümetinin talebi üzerine, bu limanlardaki riskler göz önünde bulundurularak özgün bir ticaret mekanizması geliştirilmiştir. Filistin Milli Ekonomi Bakanlığı ve Ticaret Bakanlığı tarafından teyit edilmeyen hiçbir malın Türkiye’den çıkışına izin verilmemektedir.
Soru 4- Gemiler başka ülkelere yönelip daha sonra İsrail’e gidiyor mu? Türkiye bu durumu takip ediyor mu?
Cevap: Türkiye, kendi deniz yetki alanında yer alan gemileri takip etmekte ve olası suiistimalleri gözlemlemektedir.
Soru 5- Komşu ülkelere ihracatın artmasının sebebi nedir? Bu ülkeler üzerinden İsrail’e mal mı gönderiliyor?
Cevap: İhracattaki artış, olağan dışı bir durum göstermemektedir; benzer bir artış diğer ülkelerde de gözlemlenmektedir.
Soru 6- Filistin’e kozmetik veya çelik ürünleri gönderiliyor mu, bu ürünler gerçekten gidiyor mu?
Cevap: Filistin’deki nüfusun temel temizlik malzem
