Beşar Esad’ın 25 yılı aşkın Suriye Cumhurbaşkanlığı dönemi boyunca hep yanında yer alan tek isim, İngitere doğumlu eşi Esma oldu.
49 yaşındaki Esma Esad, bir zamanlar modern Suriye’nin yüzü olarak öne çıkarken, 2011’de başlayan iç savaş sırasında daha düşük bir profil sergilemeyi tercih etti.
Batı Londra’nın Acton semtinde, Suriyeli bir kardiyolog ve diplomatın kızı olarak dünyaya gelen Esma Akhras, özel bir okulda eğitim aldı ve arkadaşları tarafından “Emma” olarak adlandırılıyordu. Londra’da bulunan prestijli King’s College’da bilgisayar mühendisliği okuyarak ardından yatırım bankacısı olarak kariyerine devam etti.
O yıllarda orada eğitim gören göz hastalıkları uzmanı Beşar Esad ile tanıştı. Esma, 2000 yılında Suriye’ye taşındıktan sonra, Beşar Esad’ın babası Hafız Esad’ın yerine geçmesinden kısa bir süre sonra evlendiler.
Çiftin, şimdi yetişkin olan iki oğlu ve bir kızı bulunuyor.
Bir halkla ilişkiler stratejisi
Batı’da uzun yıllar, Esma’nın Batı’daki deneyimlerinin Suriye’de siyasi reformu teşvik edeceği konusunda umutlar beslenmişti. İngiltere merkezli bir halkla ilişkiler şirketi, Esma Esad’ın ülkedeki uluslararası imajın iyileştirilmesinde yardımcı olması için görevlendirildi.
2012’de BBC’ye açıklama yapan bir kaynak, Esad’ın Esma ile evlenmesinin, Suriye’nin modern duruşunu temsil etme konusunda büyük bir değer taşıdığını dile getirmişti.
Ayrıca dönemin birçok gözlemcisi, Sünni bir aileden gelen Esma ile Alevi kökenli Esad arasındaki evliliğin, iki mezhebin çıkarlarını birleştirmek için bir fırsat sunduğunu düşünmüştü. Ancak aynı kaynak, Esma’nın first lady rolüne yaklaşımının, özellikle halkla ilişkilere pek önem vermeyen Beşar Esad’ın kız kardeşi Büşra ve annesi Anise ile aralarında gerginliğe yol açtığını da belirtmişti.
Halkla ilişkiler çabaları belli başarılar elde etti. Şubat 2011’de Amerikan Vogue dergisi, Esma Esad hakkında “Çölde bir Gül” başlığıyla övgü dolu bir profil hazırladı.
Baskı ve internet versiyonlarından geri çekilen makalede Esma, “zayıf, uzun uzuvlara sahip, zarif bir sadelikle dikkat çeken, genç ve çok şık giyinen” biri olarak tanımlanmıştı. Makaleyi kaleme alan gazeteci Juliet Joan Buck, daha sonra bu yazıdan pişmanlık duyduğunu belirterek kariyerini “lekeden” kurtarma kararı aldığını ifade etti.
Makaleden sadece bir ay sonra, Esad, demokrasi yanlısı barışçıl eylemleri güç kullanarak bastırmaya başlayarak, 500 binden fazla insanın ölümü ve 12 milyon insanın yerinden olmasına neden olan kanlı bir iç savaşı başlatmıştı.
Esma Esad, Şubat 2012’de ülkesindeki savaşla ilgili ilk açıklamasını yaptı ve sadece “şiddet kurbanlarını teskin ettiğini” söyledi. Times gazetesine yazılı bir açıklama yaparak kocasına duyduğu desteği vurguladı ve “Cumhurbaşkanı, Suriyeliler’in bir kısmının değil, Suriye’nin Cumhurbaşkanı ve First Lady de bu rolü destekliyor” ifadesini kullandı.
Aynı yıl, Esma Esad’ın imajı daha büyük bir darbe aldı. Bir grup eylemci, Esad ailesine ait olduğu iddia edilen binlerce özel e-postayı ifşa ederek, Esma Esad’ın lükse düşkünlüğünü gözler önüne serdi.
İlk kez İngiliz Guardian gazetesinde yer alan e-postalarda, ülkenin bir isyanla karşı karşıya olduğu bir dönemde Esma Esad’ın 5 bin dolarlık, 16 santimet
