Birleşmiş Milletler (BM), 2011 yılında 66/127 sayılı kararıyla 15 Haziran’ı “Dünya Yaşlı İstismarı Farkındalık Günü” olarak ilan etti. Bu kapsamda her yıl 15 Haziran’da, yaşlı bireylere yönelik istismar, kötü muamele ve ihmal konularında kamuoyunda farkındalık yaratmayı hedefliyor.
Yaşlı istismarı, “fiziksel”, “psikolojik”, “ekonomik”, “cinsel”, “ihmal” ve “hak istismarı” gibi çeşitli biçimlerde kendini gösterebiliyor. Özellikle bir yaşlının mal varlığının veya parasının izinsiz ya da kandırılarak alınması “ekonomik istismar” olarak tanımlanıyor.
Finansal Okuryazarlık ve Erişim Derneği (FODER) Yönetim Kurulu Başkanı Zekeriya Öztürk, bu gün kapsamında yaptığı açıklamada, dernek olarak tüm yaş gruplarına finansal karar alma süreçlerinde bilinç kazandırmayı amaçladıklarını belirtti. Öztürk, emeklilerin sabit gelirle hayatlarını sürdürdüklerini bu yüzden bütçelerini iyi yönetmelerinin, tasarruflarını korumalarının ve güvenli yatırımlar yapmalarının büyük önem taşıdığını ifade etti.
Finansal okuryazarlığın önemine dikkat çeken Öztürk, “Teknolojinin gelişmesi ile bilgiye ulaşmanın kolaylaştığını söyleyebiliriz. Ancak bu durum, kötü niyetli kişilerin bilgiyi kötüye kullanma yollarını da yaratabiliyor.” şeklinde konuştu.
Öztürk, 2024 yılı itibarıyla Türkiye’de 169 bin 109 dolandırıcılık dosyasının bulunduğunu anımsatarak, 60 yaş üstü bireylere yönelik dolandırıcılık yöntemlerine karşı dikkat edilmesi gerektiğini vurguladı. Özellikle telefonla banka bilgisi isteme, ‘Bir yakınınız kaza yaptı.’ diyerek acil nakit talep etme, sahte yatırım vaatleri ve sosyal medya üzerinden yapılan bağış kampanyalarına karşı uyarılarda bulundu.
Yaşlı bireylerin suistimallere maruz kalmamaları için önerilerde bulunan Öztürk, şu tavsiyelerde bulundu:
“Bilmediğiniz kişilerden gelen yatırım veya yardım taleplerine karşı dikkatli olun. Güvendiğiniz aile üyeleriyle finansal kararlarınızı paylaşmak ve onlara danışmak faydalı olabilir. e-Devlet gibi güvenli dijital platformların kullanımını öğrenmeye özen gösterin. Eğer bankalardan veya banka adıyla gelen mesaj veya aramalardan şüpheleniyorsanız, bunun için mutlaka bankayla doğrudan iletişime geçin.”
Mobil bankacılık sistemlerini kullanmakta zorluk yaşayan veya bu sistemleri hiç kullanmayan yaşlı bireyler olduğunu belirten Öztürk, “Bizim görevimiz, bu kişilere sabırla ve nazikçe doğru finansal bilgilere ulaşmaları konusunda yardımcı olmak. Aldıkları mesajları birlikte incelemek, doğru ve yanlış arasındaki farkı ayırt etmelerine yardımcı olmak büyük önem taşıyor.” dedi.
Öztürk, tüm yaş gruplarının ücretsiz faydalanabileceği FinKurs (www.finkus.org) platformunu ziyaret ederek, finansal okuryazarlıklarını artırabileceklerini hatırlattı.
50 yaş üstündekilerin korunması için “iki aşamalı doğrulama kodu veya yakınlarının onayı” önerisi
Tüketiciler Derneği (TÜDER) Genel Başkanı Levent Küçük, yaşlılar da dahil olmak üzere tüm bireyleri dijital dolandırıcılıklardan korumak gerektiğini ifade etti.
Dijital dünyadaki gelişmelerin insan yaşamına daha hızlı etki ettiğini belirten Küçük, “Bu nedenle özellikle bankacılık işlemlerinde tüketicilerin bilinçli ve sorumlu olmalarını, dijital finansal okuryazarlık bilgisine sahip olmalarını bekliyoruz. Ancak bankalar ve internetten satış yapan tüm firmaların dijital altyapılarını güçlendirmeleri ve tüketic
