Bakanlık, sabit bir mağaza ya da perakende noktası kullanılmadan, doğrudan tüketiciye kişisel iletişim yoluyla satış yapılmasını sağlayan doğrudan satış sistemi üzerine yeni bir düzenleme getirme aşamasına geldi. Bu yeni düzenlemenin amacı, doğrudan satışların güvenilir, adil ve şeffaf bir yapıya kavuşmasını sağlayarak, bu satış biçiminin sürekli artış göstermesi ve potansiyel mağduriyetlerin önlenmesidir.
Bu çerçevede Bakanlık tarafından hazırlanan ve sektördeki ilk kapsamlı düzenleme olarak değerlendirilen “Doğrudan Satışlar Hakkında Yönetmelik Taslağı”, kamuoyunun ve ilgili kurumların görüşlerine sunuldu. Taslak doğrultusunda doğrudan satış şirketlerinin, sistemle ilgili ilke ve esasları belirlenirken, doğrudan satıcıların sisteme katılımları ve çıkmaları, tüketici hakları gibi çeşitli konular düzenlendi.
GERÇEKLEŞMEYEN VAATLER YASAKLANACAK
Taslağın yürürlüğe girmesi halinde, doğrudan satış sisteminde sunulan ürünler veya hizmetler, tüketicilere satılabilir ve pazarlanabilir nitelikte olmalı. Bu sistemde, mümkün olmayan vaatler ve yanıltıcı bilgiler vermek yasaklanacak; ayrıca bireyler baskı uygulama, aldatma veya rahatsız etme gibi yollarla sisteme katılmaya zorlanamayacak.
Ayrıca, doğrudan satış şirketinin, doğrudan satıcılara sunabileceği komisyon, prim, teşvik ve ödül gibi menfaat tutarları, perakende satış karı hariç olmak üzere, şirketin yıllık net satışlarının yüzde 40’ını geçemeyecek şekilde sınırlandırılmıştır.
YETKİ BELGESİ ZORUNLU
Doğrudan satış şirketlerinin faaliyet gösterebilmesi için “satış yetki belgesi” alması gerekecek. Bu belge için başvurularda, tüketicilerin sağlığını, güvenliğini ve ekonomik çıkarlarını korumak amacıyla ek bilgi ve belge talep edilebilecek. Satış yetki belgesinin geçerlilik süresi ise 3 yıl olarak belirlenmiştir.
Diğer yandan, doğrudan satıcıların sisteme katılabilmesi için 18 yaşını doldurmuş olmaları gerekecek ve herhangi bir yükümlülük altına girmeden sisteme katılımı sonlandırma hakkına sahip olacaklar.
Doğrudan satıcı, sisteme katıldığı tarihten itibaren 30 gün içinde ayrılmayı talep ederse, şirket, kendisine ait kullanılmamış tüm malları geri alacak. Ayrıca, doğrudan satıcıların gerçekleştirdiği her türlü doğrudan satış faaliyetinden şirket sorumlu tutulacak.
CAYMA HAKKI VE GİDERLER
Taslakta, doğrudan satışlarda tüketicilerin önemli bir hakkı olan cayma hakkına ilişkin önemli düzenlemelere yer verilmektedir. Mevcut 14 günlük cayma hakkı süresi uzatılarak, tüketicilerin daha etkin bir şekilde korunması amaçlanmaktadır. Bu bağlamda, mal teslimatı ve hizmet satışlarında, tüketicilere 30 gün içinde herhangi bir ödeme şartı olmaksızın cayma hakkı tanınacaktır.
Cayma bildirimine ilişkin mal veya hizmetin, satıcı ya da satış şirketine ulaştığı tarihten itibaren 30 gün içinde, varsa teslimat masrafları da dâhil olmak üzere, tüketiciden alınan tüm ödemelerin geri ödenmesi zorunlu olacaktır. Cayma hakkı süresi, hizmetin sunulmasında satış tarihinden itibaren, mal tesliminde ise malın teslim alındığı günden başlayacaktır; buna ek olarak, tüketici mal teslimine kadar cayma hakkını kullanma imkanına sahip olacaktır.
Tüm geri ödemeler, tüketicinin alışveriş esnasında kullandığı ödeme aracı ile uyumlu olacak şekilde, tüketiciye herhangi
