Batı Akdeniz İhracatçılar Birliği (BAİB) Başkanı Ümit Mirza Çavuşoğlu, sebze ve meyve ihracatında zirai ilaç kalıntılarına yönelik yapılan özel istek analiz fiyatlarının 3-4 kat artmasının, pestisit kalıntısı sorununu artırma riski taşıdığını ifade etti.
BAİB Başkanı Çavuşoğlu, 2024 yılı Ağustos ayında yayımlanan yeni yönetmeliğin 1 Şubat 2025 tarihinde yürürlüğe gireceğini belirtti.
Yönetmelikte, özel istek analizlerinin fiyatlarının Tarım Bakanlığı tarafından belirleneceği vurgusunu yapan Çavuşoğlu, “2024 yılında özel istek analiz fiyatları 700 TL ile 1300 TL arasında iken, bu yıl 3600 TL artı KDV’ye yükseldi. Bu fiyatların uygun olmadığını ve ihracatta ciddi kayıplara yol açabileceğini sürekle vurguladık” dedi.
Analizlerin, ihracatçıların yurt dışında sorun yaşamamak adına kendiliğinden yaptırdıkları analizler olduğunu söyleyen Çavuşoğlu, fiyat artışlarının kalıntı sorununu artırabileceği uyarısında bulundu. “Yapılan analiz sayısı arttıkça sonuçlarının olumlu olacağını belirtmeliyiz” diye konuştu.
“HALA BİR YOL ALMIŞ DEĞİLİZ”
Kalıntı sorununa ilişkin Avrupa Birliği’nden gelen yanıtlarda önemli iyileşmeler olduğunu kaydeden Çavuşoğlu, “Son üç yılda binde 2 seviyesinden binde 1 seviyesine inmek ciddi bir başarıdır. Özel istek analizlerinin bu süreçteki rolü çok mühim. Ancak henüz yeterince yol kat edebilmiş değiliz. Geçen hafta Tarım Bakanlığı ile yaptığımız görüşmelerde, bu yönetmeliğin ilgili maddesinin kaldırılacağı yönünde bilgiler aldık. Yazılı taleplerimizle ilgili yanıt almayı bekliyoruz. Serbest piyasa koşullarında bu tür müdahalelerin olmaması gerektiği kanaatindeyiz” ifadelerini kullandı.
BİLDİRİM SAYISI 137’YE DÜŞTÜ
İlaç kalıntısına dair bulaşan sorunların bazıları Bulgaristan kaynaklı olabildiğini belirten Çavuşoğlu, bu tür sorunların önemli ölçüde azaldığını vurguladı. “2023 yılında 157 bildirim almışken, 2024’te bu sayı 137’ye geriledi. Yaklaşık 4-5 yıl önce bu rakam 300’ün üzerindeydi. Başarı yıllara dağılarak gerçekleşiyor. İç denetimlerin artması, dönüşlerin azalmasında büyük rol oynadı. Bildirimlerin yüzde 50’sinin Bulgaristan’daki kapılardan kaynaklandığını, diğer kısmının ise Türkiye ile ilgili olduğunu düşünüyorum” diye ekledi.
“BU TİP ÜRÜNLER İÇ PİYASAYA SÜRÜLMÜYOR”
Çavuşoğlu, kalıntı nedeniyle iade edilen sebze ve meyvelerin iç piyasaya sürüldüğü iddialarını da ele aldı:
“Kalıntı nedeniyle geri gönderilen tüm ürünler Türkiye’ye dönmektedir. Edirne’de bu ürünlerle ilgili işlemler yapıldığında, aslında beklenen kalıntı değerlerinin çıkmadığını görüyoruz. Bu ürünler de sıkı bir ithalat kontrolüne tabi tutuluyor. Geri dönen ürünlerde bile kalıntı bulunursa imha ediliyor ya da uygun limitlerdeki ülkelere ihracat için izin verilebiliyor. Kesin bir şekilde belirtmek gerekir ki, bu tür ürünler iç piyasaya sürülmüyor. Piyasadaki ürünlerin ambalajları ve işlenme şekilleri farklı olduğundan, ayrıştırılması oldukça kolaydır. Bu konuda kamuoyunun müsterih olmasını rica ediyoruz; böyle ürünlerin iç piyasaya girmediğinden eminiz” şeklinde konuştu.
