Ekonomi Araştırma Enstitüsü (Ifo) ve Avrupa Ekonomik ve Mali Politika Araştırma Ağı (EconPol) tarafından gerçekleştirilen “Küresel Yarı İletken Değer Zincirindeki Karmaşıklıklar ve Bağımlılıklar” başlıklı çalışma, Münih Güvenlik Konferansı’nda (MSC25) kamuoyuna tanıtıldı.
Araştırmanın bulgularına göre, Güney Kore, Tayvan, Singapur, Malezya ve Çin, dünya genelinde ticareti yapılan yarı iletkenlerin yüzde 50’sinden fazlasını üretmektedir.
Öte yandan, Almanya, Japonya, ABD ve Hollanda gibi ülkeler, çip üretimi için gereken ekipmanların önemli bir kısmını sağlamaktadır. Bu durum, Almanya’yı küresel yarı iletken üretiminde öne çıkan dokuz ülke arasına sokmaktadır.
Küresel yarı iletken değer zinciri coğrafi olarak oldukça dağıtılmış bir yapı arz etse de, Güney Kore, Tayvan ve Çin, nihai çiplerin en büyük ihracatçıları konumundadır. ABD, Japonya, Almanya ve Hollanda ise çiple ilgili ekipmanların net ihracatçıları olarak dikkat çekmektedir. Bu durum, çok taraflı bağımlılıklara yol açmaktadır.
Özellikle entegrasyon devreleri açısından, Çin ve Tayvan ana ihracatçı ülke olarak ön plana çıkarken, ABD, Almanya ve Japonya, güç yarı iletkenleri, optik çipler ve sensör teknolojilerinde de büyük bir rol üstlenmektedir. Güney Kore, bellek çipleri alanında pazar liderliğini sürdürmektedir.
Araştırmaya göre, farklı bölgelerde kullanılan ve üretiminin özel gereksinimleri karşıladığı yaklaşık 75 çeşit yarı iletken bulunmaktadır. Bu yüksek seviyedeki üretim karmaşıklığı, yarı iletken üretiminin belli başlı birkaç ülkeye yoğunlaşmasına yol açmakta ve tedarik darboğazı riski oluşturarak ciddi ekonomik ve güvenlik politikası sonuçları doğurabilmektedir.
‘BAĞIMLI HİSSETMEK KARŞILIKLILIK GEREKTİRİYOR’
Ifo Uluslararası Ekonomi Merkezi Direktörü Lisandra Flach, bu konudaki değerlendirmesinde, “Sadece nihai çip ticaretine odaklanmanın ötesinde, üretim ekipmanı ve ham maddelerin ticaretinde de Almanya, ithalatından fazlasını ihraç ediyor. Böylece küresel yarı iletken üretimindeki bağımlılıklar tek taraflı değil, karşılıklı bir hal alıyor.” şeklinde görüş belirtti.
Araştırmacı Dorothee Hillrichs, gelecekte tüm çiplerin yalnızca Avrupa’da üretilmesinin gerçekçi olmadığını vurgulayarak, “Çin ve Tayvan’ın hakimiyetine karşı ticaret kısıtlamaları veya ihracat kontrolleri uygulamak verimli olmayacaktır. Bunun yerine, hükümetlerin geliştirme ve üretimden montaj, test ve paketlemeye kadar her üretim aşamasında inovasyonu teşvik ederek farklılaştırılmış politika yaklaşımlarını benimsemesi gerekmektedir.” ifadelerini kullandı.
Ifo’nun araştırmasına göre, 2022 yılında küresel yarı iletken ticareti 1,2 trilyon dolara ulaşırken, aynı dönemde küresel petrol ve gaz ihracatı 3,3 trilyon dolara çıkmıştır.
