Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’na bağlı İGB’nin müdür yardımcısı Prof. Dr. Mehmet İnan ve araştırmacı Dr. Sibel Kalyoncu Uzunlar, 2021 yılında kanser tedavisinde kullanılan yüksek maliyetli ilaçların yerli üretimi için bir çalışma başlatmıştı.
İnan ve Kalyoncu’nun dört yıl süren araştırmaları sonucunda akıllı kanser ilaçlarında kullanılan etkin moleküller elde edildi.
Yerli ilaç bileşeni, laboratuvar ve hayvan deneylerinde başarılı sonuçlar gösterdi. Kanser hücrelerini hedef alan molekül, hücre büyümesini yavaşlatarak normal hücrelerin daha az zarar görmesini sağladı.
İnsanda yapılacak denemelerin başlangıcı için uygun olan etkin madde moleküllerinin hayvansal ve laboratuvar üzerindeki başarılı sonuçları, Uluslararası Biyokimya ve Moleküler Biyoloji Birliği adına yayımlanan Biyoteknoloji ve Uygulamalı Biyokimya Dergisi’nde (Biotechnology and Applied Biochemistry) yayınlandı.
“PİYASADAKİ İLAÇLAR KADAR ETKİN”
Prof. Dr. İnan, geliştirdikleri molekülün piyasada bulunan akıllı kanser ilaçlarıyla eşdeğer özellik ve etkilere sahip olduğunu ifade etti.
Kanser ilaçlarındaki moleküllerin önemli bir değere sahip olduğunu vurgulayan İnan, “Bazı moleküllerin piyasa değeri 5-10 milyar dolar. Türkiye’de bu moleküllerin hiçbiri üretilmediği için tamamen ithal ediyoruz. Piyasada zengin bir kanser molekülü yelpazesi var. Biz de İBG olarak yerli alternatiflerini geliştiriyoruz. Orijinal molekül üzerine patent başvurusunu yaptık ve sanayi ortaklıklarımız da mevcut. Molekülü beş yıl içinde piyasada görmeyi umuyoruz.” şeklinde konuştu.
İnan, yerli moleküllerin fareler üzerinde yürütülen deneylerde piyasa ilaçlarıyla aynı etkililiği gösterdiğini belirterek, “Moleküllerin ekonomik olarak kârlı olması için verimliliğimizi artırmalıyız. Bu çalışmaları önümüzdeki yıl sonlandırmayı ve ilaç sanayisine sunmayı düşünüyoruz. Çünkü vücuttaki kanserli hücrelerin çeşitliliği çok fazla. Kanserli hücrelerin, bağışıklık sistemimiz tarafından yok edilmesi gerekirken, bazıları bu süreçten kaçıyor. Amacımız, geliştirdiğimiz moleküllerle bu kaçış mekanizmasını durdurmak.” dedi.
Dr. Sibel Kalyoncu Uzunlar, ürettikleri biyobenzer ve orijinal molekülün protein bazlı olduğuna dikkat çekti.
Kanser hastalarının ilaçları genellikle yüksek fiyatlarla yurt dışından temin ettiğini belirten Uzunlar, “İBG’de geliştirdiğimiz ilaç moleküllerinin ilk denemelerini yaptık. İlk aşamada, eczaneden aldığımız ilaçla kendi ürettiğimiz ilacın etkinliği eşit çıktı. 15 kez yapılan analizler sonucunda tümüyle uyumlu sonuçlar elde ettik.” ifadelerini kullandı.
