Dünya hızla yaşlanıyor ve bu durum büyük sorunları da beraberinde getiriyor. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), yaşlanmanın yaşam süresi boyunca bireyin fiziksel, zihinsel ve sosyal işlevlerinde meydana gelen sürekli değişiklikler olarak tanımlandığını belirtmektedir. Bu çerçevede, yaşlılığın sadece belirli bir yaştan sonra ortaya çıkan bir durum olmadığı, bireyin yaşam kalitesini ve işlevselliğini koruma çabalarıyla şekillenen çok boyutlu bir süreç olduğu ifade ediliyor. Yaşlanma süreci hem biyolojik hem de sosyal unsurları kapsamaktadır.
Biyolojik yaşlanma, genellikle 50 yaş civarında kendini hissettiren doğal değişimleri içerir. Bu süreçte, görme sorunları, eklem rahatsızlıkları, güç kaybı ve hafıza problemleri gibi durumlar sıkça yaşanmakta ve kronik hastalıkların artışı da gözlemlenmektedir. Bu sağlık sorunları, bireylerin günlük yaşam aktivitelerini gerçekleştirmelerini zorlaştırmakta ve yaşam kalitesinde belirgin düşüşlere yol açmaktadır. Diğer yandan sosyal yaşlanma, emeklilik, aile ilişkileri ve yaşamdan beklentiler gibi unsurlarla şekillenmektedir. Ancak bu idealizasyon, çoğunlukla yalnızlık, endişe ve pişmanlık gibi olumsuz duygularla örtüşmektedir. Toplumda yaygın olan “mutlu yaşlılık” beklentisinin, karşılaşılan fiziksel ve duygusal zorluklar nedeniyle erişilmesi zor bir hedef haline geldiği vurgulanmaktadır.
Evde Sağlık ve Bakım Merkezi Mesul Müdürü Dr. Tayyar Vardar, konu hakkında; “Yaşlılık; birikmiş tecrübelerle, aile ve dostlarla paylaşılan güzel anılar ve kendimize ayırdığımız zaman dilimleri anlamına gelir. Her ne kadar bazı zorluklar yaşansa da, bu dönem hayatın en keyifli ve anlamlı yanlarını da beraberinde getirir” ifadelerini kullanmıştır. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, 2024 yılı sonu itibarıyla Türkiye’nin nüfusunun yaklaşık %10.6’sı, yani 9 milyon 112 bin kişi 65 yaş ve üzeri olacak. Bu, her 10 kişiden birinin yaşlılık döneminde olduğunu gösterirken, demografik yapının gelecekteki değişimlerinin daha çarpıcı olacağına işaret etmektedir. Tahminler, 2080’de Türkiye’de yaşlı nüfusun toplam nüfus içindeki payının %33.4’e yükselebileceği, yani her üç kişiden birinin 65 yaş ve üzerinde olacağı yönündedir. Ayrıca, 2024 yılı itibarıyla dünya genelinde nüfusun %10.2’sinin 65 yaş ve üzeri olduğu gerçeği, ülkemizin hızla yaşlandığını göstermektedir” demektedir.
YÜZDE 82’Sİ TAM SAĞLIKLI HİSSETMİYOR
T.C. Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü’nün 2023 araştırmasına göre, 65 yaş ve üzerindeki bireylerin %82’si kendilerini tam sağlıklı hissetmemektedir. Bu durum, hipertansiyon, diyabet, kalp hastalıkları, KOAH ve kas-iskelet sistemi rahatsızlıkları gibi kronik hastalıkların yaygınlığını gözler önüne sermektedir. Ayrıca yaşlı nüfusun %51.4’ü hiç egzersiz yapmamışken, %20.1’i nadiren spor yapabiliyor, yalnızca %18.3’ü düzenli olarak spor yapabilmektedir. Günlük yaşam aktivitelerinde de yaşlı nüfusun %29.2’si taşıma, %27.1’i yürüme ve merdiven çıkma, %13.8’i hatırlama ve dikkat toplama, %10.6’sı duyma ve %10.1’i görme ile ilgili sorunlar yaşamaktadır.
65 YAŞ ÜSTÜNDE EN AZ BİR KRONİK HASTALIK BULUNMAKTADIR
TÜİK ve Sağlık Bakanlığı verilerine göre, 65 yaş üstü bireylerin yaklaşık %60–80’i en az bir kronik hastalığa
