Bilim insanları, İtalya’daki Vezüv Yanardağı’nın yaklaşık 2000 yıl önceki patlaması sırasında hayatını kaybeden bir adamın beyninin, aşırı sıcak bir kül bulutu etkisiyle cama dönüştüğünü belirledi.
2020 yılında keşfedilen cam parçalarının, fosilleşmiş bir beyin ait olduğu düşünülmüştü ancak nasıl oluştuğuna dair net bir bilgi bulunmamıştı.
Kafatasında bezelye büyüklüğünde siyah cam parçaları bulunan 20’li yaşlardaki bu adam, M.S. 79 yılına denk gelen dönemde günümüzde Napoli’nin bulunduğu bölgedeki yanardağ patlamasında yaşamını yitirmişti.
Bilim insanları, bu olayda yaklaşık 510 santigrat derece derecelik bir sıcaklığın beyni sarmaladığını, ardından da hızlı bir şekilde soğuyarak camlaşmasına neden olduğunu öne sürüyor.
Böylece insan dokusunun ya da herhangi bir organik maddenin doğal koşullar altında cama dönüşmesine dair ilk örnek gözlemlenmiş oldu.
Roma Tre Üniversitesi’nden Profesör Guido Giordano, “Beynin cama dönüşmesi için yeniden oluşturduğumuz çok özel koşullar altında benzer bulguların ortaya çıkması pek olası değil, ancak imkansız değil” ifadesini kullandı.
Prof. Giordano, bu durumu “özel bir bulgu” olarak nitelendirdi.
Genç Adamın Ölümü
Beynin sahibi olan genç adam, Herkulaneum Antik Roma kentinin ana caddesindeki Collegium binasında yatarken yaşamını kaybetmiş.
Bilim insanlarının bulduğu cam parçalarının boyutları iki santimetre ile birkaç milimetre arasında değişiklik gösteriyor.
Vezüv’ün meydana getirdiği büyük patlama, Herkulaneum ile birlikte yakınındaki yaklaşık 20 bin kişinin yaşadığı Pompeii şehrini de tamamen kaplamakta. Bu olay sonrası, neredeyse 1.500 kişinin kalıntılarına ulaşılmış durumda.
Uzmanlar, Vezüv’den yükselen sıcak kül bulutunun büyük oranda ölümlerin nedenleri arasında yer aldığını düşünüyor.
Hızla ilerleyen sıcak gaz ve volkanik maddeler, kül bulutunun ardından gelerek bölgedeki her şeyi kaplamış durumda.
Bilim insanları, genç adamın beyninin kül bulutu tarafından cama dönüştürdüğüne inanıyor. Çünkü volkanik akıntının, yeterince ısınmadığı ya da yeterince hızlı soğumadığı düşünülüyor.
Cam oluşumu, çok özel sıcaklık koşulları gerektiriyor ve nadiren doğal olarak meydana gelebiliyor.
Bir maddenin cama dönüşmesi için, madde ile çevresinde büyük bir sıcaklık farkı olması gerekiyor.
Maddenin sıvı halinin, katılaşırken kristalleşmemesi için hızlı bir şekilde soğuması gereklidir ve çevresinden daha büyük bir sıcaklıkta olması lazım.
Bilim insanları, X ışınları ve elektron mikroskobu kullanarak yaptıkları incelemelerde, beynin en az 510 santigrat derecede ısındığını belirledi.
Erkeğin bedeninin başka bir bölgesinin cama dönüştüğü düşünülmemekte. Sadece sıvı içeren maddelerin cama dönüşebileceği bilgisi göz önünde bulundurulduğunda, kemiklerin camlaşması söz konusu olamaz.
Diğer yumuşak dokuların, yeterince soğumadan sıcaklık tarafından yok edildiği düşünülüyor.
Bilim insanları, kafatasının beynin bir miktar korunmasına yardım ettiğine inanıyor.
Bu çalışmanın sonuçları, hakemli bilim dergisi Scientific Reports’ta yayımlandı.
