Türkiye’nin demografik göstergeleri, son dönemlerde dikkat çekici bir duruma işaret ediyor. Bir kadının doğurganlık çağında doğurabileceği ortalama çocuk sayısını belirten toplam doğurganlık hızı, 2001 yılında 2,38 çocuk iken, 2023 yılı itibarıyla 1,51’e düşmüş durumda. Doğurganlık oranının nüfus yenilenme hızı olan 2,10’un altına inmesi, gelecekte nüfusta bir azalma yaşanabileceğini gösteriyor.
SORULARINIZ İÇİN: akivanc@haberturk.com
Doğurganlık hızını artırmak amacıyla, doğum yardımlarının artırılmasına yönelik bir kanun teklifi TBMM Genel Kurulu’nun gündeminde yer alıyor. Eğer teklif yasalaşırsa, 1 Ocak 2025 tarihinden sonra doğan çocuklar için ilk çocukta 5.000 TL’lik tek seferlik doğum yardımı yapılacak. İkinci çocuk için ise 60 ay süresince aylık 1.500 TL, üçüncü ve sonraki çocuklar için ise 60 ay boyunca aylık 5.000 TL doğum yardımı sağlanacak.
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz başkanlığında, Perşembe günü Nüfus Politikaları Kurulu’nun ön hazırlık toplantısı gerçekleştirilecek. Bu toplantıda, iş yaşam dengesi gözetilerek kadın istihdamının artırılması ve doğum izin sürelerinin uzatılmasına dair çalışmaların ele alınması bekleniyor.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, şubat ayında TBMM Kadına Karşı Şiddet ve Ayrımcılığın Önlenmesine Yönelik Meclis Araştırma Komisyonu’nda yaptığı açıklamada, doğum izninin artırılması ve işçi ile memur arasındaki farkların giderilmesi adına çalışmalara başladıklarını aktardı.
DOĞUM İZNİNDE İŞÇİNİN GELİRİ DÜŞÜYOR
Türkiye’de işçi ve memur kadınlar için doğumdan önceki 8 hafta ve doğumdan sonraki 8 hafta olmak üzere toplam 16 hafta doğum izni uygulanıyor. Bu süre zarfında kadın işçilere, Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) bildirilen günlük prime esas kazançlarının 3’te 2’si oranında iş göremezlik ödeneği veriliyor. Bu durum, kadın işçilerin eline geçen net ücretin önemli oranda azalmasına yol açıyor.
Örneğin, asgari ücretle çalışan bir kadın işçi, aylık 16.181,20 TL alarak 16 haftalık süreçte toplam 64.724,80 TL kazanıyor. Net asgari ücretin 22.104,67 TL olduğu göz önüne alındığında, doğum izni süresince asgari ücretli bir işçinin aylık geliri 5.923,47 TL düşmektedir.
Memur kadınlar ise fiili çalışmaya bağlı ödemeler dışındaki diğer mali haklarını ve sosyal yardımlarını analık izni süresince almaya devam ediyorlar.
DOĞUM İZNİNDE OECD VE AB ORTALAMASININ ALTINDAYIZ
Türkiye, doğum izni süresi açısından OECD ve AB üyesi ülkelerin gerisinde yer alıyor. OECD ülkelerinde annelerin ortalama 18,4 hafta süresince ücretli doğum izni bulunuyor. Ayrıca, çocuk bakımına yönelik anne veya baba tarafından kullanılan ücretli ebeveyn izni ortalama 33,7 hafta sürmektedir. Bu izinlerin toplam süresi 52 haftaya ulaşırken, Avrupa Birliği’nde annelerin doğum izni ortalaması 21,5 hafta ve ebeveyn izni ortalaması 45,2 hafta olarak belirlenmiştir; böylece toplam süre 66,7 hafta olmaktadır.
Türkiye’de annelerin kullandığı doğum
