ABD Başkanı Donald Trump, gün içerisinde yeni gümrük vergileri duyuracak.
Trump, bu vergilerin tüm ülkelere zamanla etki edebileceği mesajını vermişti.
Zira bu yıl en büyük ticaret ortakları olan Meksika, Kanada ve Çin’e yönelik bir dizi yeni gümrük vergisi uygulamış durumda.
Trump, bu uygulamaların ithal ürünleri pahalılaştırarak yerli üretimin artmasına neden olacağını öne sürüyor. Ancak bu durum, tüketicilerin ödemesi gereken maliyetlerin de yükselmesine sebep olacak.
Gümrük vergileri nedir ve nasıl uygulanır?
Gümrük vergileri, yurt dışından ithal edilen ürünlere uygulanan ek bir maliyettir.
Örneğin, 100 dolarlık bir ürüne yüzde 25 gümrük vergisi uygulanıyorsa, ithalatı gerçekleştiren şirket devlete 25 dolar vergi öder.
Bu vergi genellikle ürünün satış fiyatına eklenerek tüketicilere yansıtılır.
Trump neden gümrük vergisi getiriyor?
Trump’ın ekonomik vizyonunun önemli bir parçasını oluşturan gümrük vergileri, en sevdiği kelimeler arasında yer alıyor.
Bu vergilerin ABD vatandaşlarının daha fazla yerli ürün satın almasına yol açacağını ve dolayısıyla ülke ekonomisinin büyümekle kalmayıp, vergi gelirlerinin de artacağını savunuyor.
Buna karşın, bu politikaların ekonomik daralmaya yol açabileceği yönündeki eleştirilere karşı çıkmakta, Ticaret Bakanı Howard Lutnick ise gümrük vergilerinin ekonomik etkilerine rağmen faydalı olacağını ifade ediyor.
ABD’de fiyatlar artar mı?
Uzmanlar, şirketlerin gümrük vergilerini tüketicilere yansıtmasının muhtemel etkileri nedeniyle ürün fiyatlarının artacağını öngörüyor.
Bu durumun biradan viskiye, avokadodan benzine kadar çeşitli ürünleri etkilemesi söz konusu. Trump’ın hedefi ise ithal araçlar.
Geçtiğimiz yıl, ABD 240 milyar dolarlık araç ithal etti; bu da toplam satışların neredeyse yarısını oluşturuyor.
Bugün itibarıyla ithal araçlara yüzde 25 gümrük vergisi uygulanacak ve araç parçalarının da Mayıs’tan itibaren aynı orandan etkileneceği tahmin ediliyor.
Öte yandan, Trump’ın Kanada ve Meksika’ya yönelttiği gümrük vergileri, araç fiyatlarını giderek artırmış durumda.
Anderson Economic Group analistleri, Meksika ve Kanada’da üretilen parçaları kullanan araçların fiyatlarının 4 bin ile 10 bin dolar arasında artabileceği görüşündeler.
Trump’ın gümrük vergileri Türkiye’yi nasıl etkileyebilir?
Ticaret Bakanlığı’nın verilerine göre, 2024 Aralık itibarıyla ABD, Türkiye’nin 1,5 milyar dolar ile en çok ihracat yaptığı ikinci ülke konumunda.
Türkiye İstatistik Kurumu’nun bilgilerine göre, Aralık ayında Türkiye’nin ihracatının %6,4’ü ABD’ye yönlendirildi. Ancak bazı uzmanlar bu gümrük vergilerinin döviz kuru üzerinde baskı yaratabileceği ve Türkiye’nin pazardaki dengelerini değiştirebileceği uyarısında bulunuyor.
Uluslararası danışmanlık şirketi Teneo’nun eş başkanı Wolfango Piccoli, ABD ithalatçılarının pahalanan Çin mallarına alternatif arayışına girebileceğini ve bunun Türkiye için fırsat sunabileceğini belirtiyor.
Piccoli, “Türkiye, giyim, otomotiv yedek parçaları ve ev eşyaları gibi rekabet avantajı olan sektörlerde pazar payı kazanabilir” derken, olası kazanımın küçük olabileceğine de dikkat çekiyor.
Ekonomist Prof. Hayri Kozanoğlu ise Türkiye’nin, ABD’nin yeni alternatif üreticileri arasında yer almadığını vurguluyor.
Faruk Kahraman, Türkiye’deki üretic
