ABD Başkanı Trump ile Elon Musk arasındaki gerginlik, perşembe günü ciddi bir tartışmaya dönüşürken, Trump, teknoloji devinin federal sözleşmelerini iptal etme olasılığını gündeme getirdi. Trump, “Bütçemizde milyarlarca dolar tasarruf etmenin en kolay yolu, Elon’un devlet sübvansiyonlarını ve sözleşmelerini feshetmektir. Biden’ın bunu yapmamasına hep şaşırmışımdır,” şeklinde açıklamada bulundu.
Ancak, bu durum Trump’ın düşündüğü kadar basit bir mesele değil. Pentagon ve NASA, Musk’ın uzay araçlarını fırlatmak ve hükümet verilerini dünyaya iletmek için SpaceX’e bağımlılığını sürdürmekte.
Trump’ın Seçenekleri
Trump, Musk’ın federal hükümetle olan ilişkilerini daha da zorlaştıracak bir dizi adım atabilir. Musk’ı cezalandırma amacıyla, federal yetkililere Musk’ın ticari faaliyetlerinin denetimlerini artırmaları talimatını vermek, Trump’ın elindeki en güçlü araçlardan biri olabilir.
George Washington Üniversitesi’nde öğretim üyesi olan eski Beyaz Saray avukatı Steven L. Schooner, “Kendini düzenlemeyi azaltarak tanımlayan bir yönetimde, denetimi seçici olarak yeniden artırmak zor olmayacaktır,” şeklinde yorumda bulundu.
Trump, başka bir kararname ile Musk’ın güvenlik iznini askıya alabilir; bu, Biden dönemindeki bazı kişiler üzerinde uygulanan bir stratejiyle benzerlik taşıyor. Bu tür bir hamle, Musk’ın milyarlarca dolarlık Pentagon sözleşmeleri ışığında SpaceX CEO’su olarak işine devam etmesini zorlaştırabilir.
The New York Times, Pentagon müfettişlerinin Musk’ın yabancı hükümetlerle ilişkileri için gerekli federal güvenlik izni gerekliliklerini ihlal edip etmediğini incelediğini daha önce bildirmişti.
Musk’ın Rakiplerine Alan Açılabilir
Trump yönetimi, Jeff Bezos’un Blue Origin’i ya da United Launch Alliance gibi rakiplerine iş sağlamanın yollarını bularak, önümüzdeki dönemlerde SpaceX’e yönelik yeni sözleşmeleri yavaşlatabilir.
Ancak Trump’ın görev süresi boyunca Uluslararası Uzay İstasyonu ve Ay’a astronotlarla kargo taşıma, askeri ve casus uyduları yörüngeye gönderme gibi büyük projelerde SpaceX’e, milyarlarca dolarlık taahhütler verildi bile.
SpaceX’in sunduğu hizmetler, Trump’ın gündemindeki Altın Kubbe gibi önemli uzay tabanlı programlar için kritik öneme sahip. Bu program, füze tehditlerini izlemek ve önlemek için yörüngeye fırlatmalar ve uzay tabanlı gözlem sistemleri talep ediyor.
SpaceX, bu tür fırlatmalarda dünya genelinde önde gelen konumda. Blue Origin, Rocket Lab ve Relativity Space gibi diğer firmalar yeni roketler tasarlasa da, SpaceX’in Falcon 9 roketinin sahip olduğu güvenilirliğe erişmiş değiller.
Son on yılda federal hükümet SpaceX ile toplamda 3,8 milyar doları yalnızca 2024 mali yılında olmak üzere yaklaşık 18 milyar dolarlık sözleşme imzalamış durumda. Bu, SpaceX’i en büyük federal yüklenicilerden biri yapıyor; bunun büyük bir kısmı NASA ve Pentagon kaynaklı.
Uzay danışmanlık firması Astralytical’ın kurucusu Laura Seward Forczyk, SpaceX’in sözleşmelerinin iptal edilmesinin “ABD’nin yakın gelecekte yörüngeye astronot göndermesini engelleyeceğini” belirtti. Forczyk ayrıca, bu durumun ABD’nin Ay’a insan göndermesini de ciddi şekilde geciktirebileceğini ifade etti.
NASA’nın basın sözcüsü Bethany Stevens, perşembe öğleden sonra yaptığı açıklamada, Musk ve Trump arasındaki çekişmeye rağmen, SpaceX ile yapılan anlaşmaların yakın bir zamanda iptal edilmeyeceğine
