Çarşamba günü gerçekleşecek dolunay, Kuzey Yarımküre’de bu kış mevsiminin son dolunayı olarak kaydedilecek. Ekvatorun güneyinde ise yaz mevsiminin son dolunayı olarak bilinecek.
12 Şubat’da Ay tam bir daire şekline dönüşecek ve bu durum 14 Şubat Sevgililer Günü’nde romantik bir atmosfer oluşturacak.
Her ay dolunaylara farklı adlar verilmektedir. Ocak ayındaki dolunay ‘Kar Dolunayı’ olarak adlandırılmakta, Şubat ise bu ayda ‘Kar Dolunayı’ şeklinde tanımlanmaktadır.
Dolunay, Ay’ın bizim tarafımızdan görülebilen tüm yüzeyinin aydınlanmasıyla oluşur. Bunun için Güneş, Dünya ve Ay’ın belirli bir hizalanma içinde olması gerekmektedir.
Dolunaylar, dünya çapında birçok yerel kültür ve gelenekte önemli bir yer tutmaktadır.
Bu bağlamda efsaneler, mitolojik bağlantılar ve dolunaya yüklenen anlamları derledik.
Ay’ın döngüleri, tarihsel olarak, zamanın takip edilmesi için kullanılmaktadir. Özellikle de geçmiş dönemlerde düzenli büyüme ve küçülme evreleri sayesinde zaman hesaplamaları yapılmıştır.
Bugün Demokratik Kongo Cumhuriyeti olarak bilinen bölgede 1957’de keşfedilen Ishango Kemiği, belki de tarihin en eski takvim örneklerinden biri olarak kabul edilmektedir. 20 bin yıl öncesine dayandığı düşünülen bu kemiğin, bir babun maymununa ait olduğu ve erken bir takvim işlevi gördüğü öne sürülüyor.
Belçikalı jeolog tarafından keşfedilen bu kemikte belirgin dairesel şekiller bulunmaktadır. Harvard Üniversitesi arkeoloğu Alexander Marshack, bu dairelerin Ay’ın farklı evrelerini temsil ettiğini ve kemiğin altı aylık bir Ay takvimi olarak kullanılmış olabileceğini ifade ediyor.
Hasat Ay, Sonbahar Ekinoksu (Eylül sonu veya Ekim başı) civarındaki dolunaya verilen isimdir. Bu dönemlerde Ay, güneş battıktan hemen sonra doğar, böylece çiftçiler ışık altında ürünlerini toplama şansına sahip olurlar.
Günümüzde birçok çiftçi, hasadın tamamlanmasında traktörlerdeki projektörleri kullanmaktadır.
Dolunay Atalarımız için Neden Önemliydi?
Çin’de, Sonbahar Ortası Festivali, diğer adıyla Zhongqui Jie, Hasat Ayı günü kutlanmakta ve bu gün resmi tatil olarak kabul edilmektedir.
Festivalin tarihi, üç bin yıl öncesine dayanmaktadır ve bozkırların verimliliği için düzenlenmektedir.
Kore’de de benzer bir gelenek olarak Chuseok festivali Hasat Ayı ile eş zamanlı kutlanır; üç gün süren bu festivalde çiftçi aileler bir araya gelerek hasatı kutlar ve atalara saygı gösterir.
Hindu kültüründe ise Purnima adı verilen dolunay günleri oruç ve dualarla geçmektedir. Kartik Purnima, Hindu takvimindeki en kutsal ay olan Kasım’da kutlanır; bu dolunay, Tanrı Şiva’nın şeytana karşı zaferi ile Tanrı Vişnu’nun ilk enkarnasyonu olan Matsya’yı simgeler.
Dini ritüeller arasında kutsal nehirlerde yıkanma ve topraktan yapılan kandiller yakmanın yer aldığı bilinmektedir.
Dolunay zamanı başlayan Kumbh Mela festivali her on iki yılda bir gerçekleştirilmektedir.
Budistler ise Buda’nın 2 bin 500 yıl önce dolunay zamanında dünyaya geldiğini ve aydınlanma sonrası yine bir dolunayda vefat ettiğine inanırlar. Anma törenleri Nisan veya Mayıs ayındaki dolunayda Buda Purnima (Buda Dolunayı) adıyla yapılmaktadır.
Sri Lanka’da, her ayın dolunayında alkol ve et satışı yasaklanmakta ve bu gün Poya adıyla resmi tatil
