Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Farabi Hastanesi’nde Başhekim Yardımcısı olarak görev yapan Prof. Dr. Emine Canyılmaz, radyoterapi tedavisi gören hastalarda sıkça karşılaşılan bir sorun olan radyasyon dermatitinin önemine dikkat çekti.
Canyılmaz, cildin vücut kütlesinin büyük bir bölümünü kapladığını ifade ederek, “Radyoterapi alan hastalarda radyasyon dermatiti, yan etkiler arasında en çok karşılaştığımız durumlardan biri. Bu durumu akut ve kronik radyasyon dermatiti olarak iki farklı kategoride ele alıyoruz” şeklinde bilgiler verdi.
Akut radyasyon dermatitinin, radyoterapi uygulamalarının başlamasından sonraki ilk 90 gün içinde ciltte gözlemlenen değişiklikleri kapsadığını açıklayan Canyılmaz, “Bu süreçte ciltte önce eritem yani kızarıklık meydana geliyor. Tedavi devam ettikçe bu kızarıklık, pigmentasyon değişiklikleri ile birleşebiliyor. Bununla birlikte ödem, kuru dökülmeler ve daha ciddi durumlarda ciltteki dış tabakanın soyulması ya da nekroza varabilecek durumlar da ortaya çıkabilir” dedi.
Canyılmaz, radyasyon dermatitinin ciddiyetine dikkat çekerek, “Yan etkilerin derecesi yükseldiğinde radyoterapiye kısa bir süre ara vermek zorunda kalabiliyoruz. Bu durum, hastanın tedaviye yanıtını etkileyebilir” ifadelerini kullandı.
Radyoterapi sonrası dönemde de yan etkilerin görülebileceğini belirten Canyılmaz, “Radyoterapi alan bölgedeki cilt incelmesi, ödem ve fibröz doku oluşumları ortaya çıkabiliyor. Ayrıca cilt dolaşımında değişiklikler ve telenjiektazi adı verilen küçük damar genişlemeleri de görülebilir. Tedavi edilen bölgedeki ciltte sertleşme ve kalınlaşma gibi durumlar da gelişebilir” şeklinde konuştu.
“ILIK SU VE NÖTR pH SABUNLARLA YIKAMA ÖNERİSİ”
Prof. Dr. Canyılmaz, radyasyon dermatitine karşı standart bir tedavi olmadığını belirterek, “Radyasyondan etkilenen cildin tedavi süresince ılık su ve nötr pH sabunlarla yıkanması rutin bir bakım prosedürü olarak önerilmektedir. Bu yöntem, radyasyon dermatiti şiddetini azaltmak açısından oldukça etkilidir. Dermatiti gelişen hastalarımızın, kendi başlarına ve hekimlerine danışmadan herhangi bir krem kullanmamalarını kesinlikle tavsiye ediyoruz. Özellikle steroidli kremler ve daha ciddi dermatitler için kullanılan sülfadiyazinli kremler, tedavi süreçlerinde sıkça başvurulan araçlar arasında yer almaktadır” dedi.
Canyılmaz, radyoterapi gören hastaların ciltlerindeki değişikliklere dikkat etmeleri gerektiği konusunda uyarıda bulunarak, “Radyoterapi süresince hastalar, ciltlerinde dermatit gelişebileceği konusunda radyasyon onkologları tarafından bilgilendirilmektedir. En önemli tavsiyemiz, hastaların haftalık doktor kontrollerini ihmal etmemeleridir. Eğer ciltlerinde herhangi bir değişiklik fark ederlerse, mutlaka doktora başvurarak gerekli önerilere uymaları gerektiğini hatırlatmak isterim. Kulaktan dolma bilgilerle, tanıdıkların önerdiği kremleri ya da jelleri kullanmamaları önemlidir” açıklamasında bulundu.