Bir sandalyeden kalkmak basit bir hareket gibi görünse de, bu hareketin gerçekleştirilebilmesi sağlığınız hakkında önemli bilgiler sunmaktadır.
Doktorlar, bu durumu değerlendirmek için “otur-kalk testi” uygulamaktadır. Bu test, 30 saniye içinde oturur pozisyondan kaç kez tam olarak ayağa kalkabildiğinizi ölçmektedir.
Genelde aile hekimleri tarafından sağlık durumlarını değerlendirmek amacıyla yapılmakta olup, evde de rahatlıkla uygulanabilir.
Guy’s and St Thomas’ Vakfı’ndan geriatri uzmanı Jugdeep Dhesi, bu testin hayati önemine dikkat çekerek, “Bu test, bireylerin genel sağlık durumlarını değerlendirmek için oldukça faydalıdır. Kas güçleri, denge ve esneklik hakkında kapsamlı bilgi sunmaktadır. Ayrıca, bazı araştırmalar bu testin düşme, kalp-damar hastalıkları ve hatta ölüm riskiyle ilgili bilgi sunabileceğini de göstermektedir.” demektedir.
Testin Uygulaması
Evde bu testi gerçekleştirmek için sırtı düz bir kolsuz sandalye ve bir kronometre yeterli olacaktır.
Öncelikle sandalyenin ortasına oturmalısınız. Kollarınızı göğüs hizasında çaprazlama yaparak ellerinizi karşı omuzlarınıza yerleştirin.
Sırtınızı dik tutarak ayaklarınızın tamamen yere bastığından emin olun. Kronometreyi başlatın ve tam olarak ayağa kalkıp tekrar oturun. Bu hareketi 30 saniye boyunca tekrarlayın ve kaç kez ayağa kalktığınızı sayın.
Bu test genelde 60 yaş üstü bireyler için kullanılsa da, daha genç bireyler üzerinde de uygulanabilmektedir.
ABD Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezleri (CDC) tarafından belirlenen farklı yaş gruplarına ait ortalama sonuçlar şu şekildedir:
Bu ortalamaların altında kalan skorlar, düşme gibi sağlık sorunlarına işaret edebilir. Ancak bu puanlama kişinin tıbbi geçmişini hesaba katmamaktadır.
Örneğin, yakın zamanda bir ameliyat geçiren bir bireyin puanı doğal olarak daha düşük olabilir.
Gençler için de Anlamlı
Bu test, sağlık sorunu yaşamayan gençler için de yararlıdır. Çünkü alt vücut kas gücü ve dayanıklılığını ölçmede etkili bir gösterge sunmaktadır.
İsviçre’de yapılan bir çalışmada, yaklaşık 7 bin yetişkin STS testine katılmıştır. 20–24 yaş grubu erkeklerin ortalaması dakikada 50, kadınların ise 47 olarak belirlenirken, bazı katılımcılar dakikada 72 tekrar gerçekleştirebilmiştir.
Başka bir araştırmada, sağlıklı gönüllüler arasında STS testi ile aerobik kapasite arasında güçlü bir ilişki tespit edilmiştir.
Düşük test skorları, bireylerin ameliyat veya kanser tedavisi sonrasında daha kötü sonuçlar yaşama riskinin yükseldiğini göstermektedir. Ayrıca, kalp ve akciğer fonksiyonlarının zayıf olması, kalp krizi, inme veya kalp yetmezliği gibi sağlık problemlerini de işaret edebilir.
CDC’ye göre yaşıtlarının ortalamasının altında kalan kişilerin düşme riski de artış göstermektedir.
Dhesi, bu konuyla ilgili, “Kişilerin güçlerini, dengelerini, esnekliklerini ve kardiyovasküler sağlıklarını korumamaları durumunda düşme olasılıklarının artacağını düşünüyoruz.” açıklamasını yapmaktadır.
Her yıl, 65 yaş ve üstü bireylerin yaklaşık %30’u düşme olayı yaşamaktadır. Bu oran, 80 yaş üstü bireylerde %50’ye kadar yükselebilmektedir.
Bir kez düşen kişiler, tekrar düşme korkusu nedeniyle dışarı çıkmamayı tercih etmekte ve bu durum sosyal izolasyona neden olabilmektedir.
Düşmelerin Ciddi Sonuçları Olabilir
Düşmeler, özellikle yaşlı bireyler için ciddi yaralanmalara yol aç
