Amerikan teknoloji şirketi Meta, Çin pazarına girmek amacıyla Çin Komünist Partisi’nin (ÇKP) taleplerine uyduğu iddialarıyla gündemde. Şirketin eski küresel politika direktörlerinden Sarah Wynn-Williams, ABD Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu’na (SEC) sunduğu 78 sayfalık şikayet dilekçesi ile Meta’nın Facebook’un Çin’e açılmasıyla ilgili tartışmalı adımlar attığını öne sürdü. Washington Post’un (WP) haberine göre, bu adımlar arasında sansür sistemi kurmak ve kullanıcı verilerini paylaşmak yer alıyor.
SANSÜR SİSTEMİ VE BAŞ EDITÖR PLANI
İddialara göre Meta, 2015’te Çin hükümetinin talepleri doğrultusunda bir “özel sansür sistemi” geliştirdi. Bu sistem sayesinde ÇKP, sosyal medya içeriklerine müdahale ederek muhalif sesleri bastırabilecekti. Ayrıca, ülkede “toplumsal huzursuzluk” yaşanması durumunda Facebook’un tamamen kapatılabileceği bir “baş editör” atanması da düşünülüyordu. Wynn-Williams, Meta’nın bu girişimleri gizli tuttuğunu ve çalışan sayısının çoğunun durumdan haberdar olmadığını belirtti. Eski yönetici, bu stratejinin yalnızca Çin’deki kullanıcıları değil, dünyadaki milyonlarca Facebook kullanıcısını da tehlikeye attığını savunuyor.
ZUCKERBERG’DEN TARTIŞMALI ADIM
Haberin dikkat çeken bir diğer noktası ise Meta CEO’su Mark Zuckerberg ile ilgili. İddiaya göre Zuckerberg, Çinli bir yetkilinin baskısıyla ABD’de yaşayan bir Çinli muhalifin Facebook hesabının kapatılmasını kabul etti. Bu kararın, Çin ile ilişkileri düzeltme ve Facebook’un ülkede yasaklı durumunu kaldırma çabalarının bir parçası olduğu ifade ediliyor. Ancak bu durum, Meta’nın ifade özgürlüğü konusundaki vaatleriyle çelişiyor.
KULLANICI VERİLERİ ÇİN’E AÇILACAK MI?
Belgelere göre Meta, Çinli yetkililere kullanıcıların kişisel verilerine erişim izni vermeyi de düşündü. Bu durum, özellikle Çin’deki muhalifler ve insan hakları aktivistleri için büyük bir tehlike oluşturabilir. Çin’in sosyal medyayı sıkı bir şekilde denetlediği ve vatandaşlarını izlemek için ileri teknolojiler kullandığı biliniyor. Meta’nın bu adımı, veri gizliliği konusundaki tartışmaları yeniden alevlendirdi.
ŞİRKET SESSİZ KALDI!
Şirket, iddialara resmi bir yanıt vermese de Meta’nın Çin pazarına girmek için yoğun çaba harcadığı yeni bir durum değil. Facebook, 2009 yılından beri Çin’de yasaklı ve Meta, bu büyük pazara ulaşmak için yıllardır farklı yollar deniyor. Daha önce Çin’de bir inovasyon merkezi açmaya yönelik girişimi, Pekin’in katı kuralları dolayısıyla başarısız olmuştu. Wynn-Williams’ın iddiaları, Meta’nın bu hedefe ulaşma konusundaki kararlılığını sorgulamaya açıyor.
TEKNOLOJİ DEVLERİNİN ETİK SINAVI
Bu skandal, teknoloji devlerinin otoriter rejimlerle iş birliği yapma konusundaki etik duruşunu yeniden gündeme getirdi. Google’ın 2018’de Çin için geliştirdiği sansürlü arama motoru projesi “Dragonfly” da aynı benzer tepkileri almıştı ve iptal edilmişti. Meta’nın Çin ile ilgili planları, kâr ile kullanıcı hakları arasında nasıl bir denge kurulacağı konusunu tekrar tartışmaya açıyor.
SEC, Wynn-Williams’ın şikayetini incelemeye aldı. Uzmanlar, bu iddialar doğrulandığı takdirde Meta’nın hukuki sorun
