Türkiye’de yıllık olarak 800 bin ile 1 milyon arasında yeni konut üretimine gereksinim duyuluyor. Nüfus artışı, göç, deprem ve azalan arsa stokları gibi faktörler, konut talebindeki artışı beraberinde getirirken, ülkenin yıllık konut üretim kapasitesi bu talebi karşılamakta yetersiz kalıyor.
Konut kredilerine ve finansmana erişim güçlükleri de bu durumu daha da karmaşık hale getiriyor. Hem kiralık hem de satılık konutlarda yaşanan fiyat dalgalanmaları ve konuta erişim sorunları krizi derinleştiriyor. Bu yıl Türkiye’de yaklaşık 1.5 milyon konut satışı bekleniyor. Ancak yıllık yeni konut ihtiyacının 800 bin ile 1 milyon arasında değiştiği göz önünde bulundurulduğunda, artan inşaat maliyetleri son 5 yıl içinde yeni konut ruhsat başvurularının 500 bine gerilemesine yol açtı.
TÜİK’in açıkladığı verilere göre, Türkiye genelinde Şubat ayında 112 bin 818 konut satışı gerçekleşti. Geçtiğimiz yılın aynı ayına göre, konut satışları Şubat ayında yüzde 20.1 oranında bir artış gösterdi. En fazla konut satışı yapılan şehirler 19 bin 347 ile İstanbul, 10 bin 791 ile Ankara ve 6 bin 899 ile İzmir olarak sıralanırken, en az satış yapılan iller ise sadece 24 ile Ardahan, 70 ile Tunceli ve 73 ile Bayburt olarak kaydedildi. Ülkede ipotekli konut satışları Şubat ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 90.1 artışla 16 bin 778 oldu. Toplam konut satışları içinde ipotekli satışların payı ise yüzde 14.9’a yükseldi. Ocak-Şubat döneminde ipotekli konut satışları ise bir yıl önceye göre yüzde 127.3 artarak 33 bin 504 olarak gerçekleşti.
İlk el konut satışlarının sayısı, Şubat ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 18.2 artarak 33 bin 784 oldu ve toplam konut satışları içindeki payı yüzde 29.9 olarak belirlendi. Ocak-Şubat döneminde ise bu rakam bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 23.6’lık bir artış göstererek 66 bin 569 olarak kaydedildi.
İkinci el konut satışları ise Şubat ayında geçen yılın aynı ayına göre yüzde 21 artışla 79 bin 34 oldu ve bu tür konut satışları toplam konut satışları içinde yüzde 70.1’lik bir paya sahip oldu. Ocak-Şubat döneminde ikinci el konut satışları bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 31.6 artarak 158 bin 422 olarak gerçekleşti.
DEPREMDEN SONRA TALEP ARTTI
6 Şubat tarihinde meydana gelen depremler, acil konut ihtiyacını gündeme getirirken, bu durum iç göçler ve dış talep ile birleştiğinde, önümüzdeki on yıl boyunca büyükşehirlerde konut talebinin artmaya devam edeceğini gösteriyor. Türkiye’nin yıllık konut üretim kapasitesi 150-200 bin civarındayken, son üç yılda 550 bin konut üretimi gerçekleştirildi. Devlet desteğiyle başlatılan konut seferberliği sayesinde, son 20 yılda ortalama 180 bin konut üretimi gerçekleşti.
Türkiye’de ev sahipliği oranı, Çin, Rusya ve Avrupa ülkelerinin altında kalmaktadır. Avrupa Birliği’nde konut sahipliği oranı yüzde 69.1 iken, Türkiye’de bu oran yüzde 56.2 olarak kaydedilmektedir. Son 10 yıl içinde ortalama 1.3 milyon konut satılmış ancak bunların çoğunluğu ikinci el konutlardır. Ani bir konut ihtiyacının yanı sıra plansız yapılaşma, kentsel dönüşüm ihtiyacı ve konut stoğunun yaşlanması, ülkede konut sektöründe karşılaşılan sorunlar arasında yer alıyor. Yeni planlamalar ve projeler hayata geçirilmezse, önümüzdeki on yılda Türkiye’nin 5 ile 8 milyon adet konut açığı ile karşılaşabilece
