Kolon kanserleri, başka bir deyişle kalın bağırsak kanserleri, kolorektal kanserler kategorisinde yer almaktadır. Görülme sıklığı ise ülkelere bağlı olarak değişiklik göstermektedir. Gelişmiş batı ülkelerinde bu tür hastalıklara daha fazla rastlanırken, Türkiye’de kadınlarda 15/100.000, erkeklerde ise 25.5/100.000 oranında olduğu bildirilmektedir.
BİR İYİ BİR DE KÖTÜ HABER
Gastroenteroloji ve Hepatoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Selçuk Dişibeyaz, “Ülkemizde bu kanser türleri akciğer ve mide kanserinden sonra üçüncü sırada yer almaktadır. İyi haber, belirli aralıklarla yapılan kolonoskopi taramalarıyla bu hastalığın önlenebilir olmasıdır. Ancak kötü haber, Sağlık Bakanlığı ve tıbbi kuruluşların uyarılarına rağmen, konuya dair farkındalığın hala yeterli seviyeye ulaşmamasıdır” şeklinde açıklamada bulunuyor.
Prof. Dr. Selçuk Dişibeyaz
3 ALARM BELİRTİSİ
Bir uzmanı kolorektal kanser teşhisine yönlendiren en önemli bulgular “alarm belirtileri” olarak adlandırılmakta olup; karın ağrısı, dışkılama alışkanlığında değişim ve dışkı ile birlikte kan gelmesi olarak sıralanmaktadır. Prof. Dr. Selçuk Dişibeyaz, “Kolorektal kanserleri diğer kanser türlerinden ayıran belirgin özellikler bulunmaktadır. Kanser gelişimi genellikle ‘polip’ adı verilen kalın bağırsaktaki doku parçasından başlar ve bu nedenle erken evrede tespit edilebilir olması önemli bir ayırt edici niteliktir. Ayrıca, beslenme tarzıyla da yakından ilişkili olduğu bilinmektedir” ifadelerini kullanıyor.
RİSK FAKTÖRLERİ
Bu hastalığa neden olabilecek risk faktörleri arasında en önemli üç faktör; obezite, alkol tüketimi ve işlenmiş et ürünlerinin aşırı tüketimidir. Alkol alımını sınırlandırmak, sağlıklı kiloyu korumak, düzenli egzersiz yapmak ve beslenme alışkanlıklarına dikkat etmek, kolon kanseri riskini azaltan unsurlar arasında yer almaktadır. Batı tarzı, düşük lifli ve işlenmiş gıdalarla dolu bir beslenme şekli ve obezite sorununun Türk halkını kolorektal kanserler açısından yüksek risk altında bıraktığı vurgulanmaktadır.
KOLON POLİPİNİN KANSERE DÖNÜŞME SÜRESİ
Prof. Dr. Selçuk Dişibeyaz, “Polip nedir, polipin kansere dönüşmesi doğru mudur? Bir polipin kansere dönüşme süresi ne kadardır?” gibi sorulara yanıt vererek, “Kolon polipi, kalın bağırsağın yüzey tabakası üzerinde anormal biçimde büyüyen ve başlangıçta iyi huylu kabul edilen bir kitledir. Kötü huylu kanser haline dönüşme süresi ise ortalama 10 yıldır” demektedir.
POLİP NE ZAMAN ALINMALI?
Kolon poliplerine kolonoskopi ile kolayca ulaşmak mümkün. Özelliklerine göre değerlendirilen bu poliplerin görüldüğünde mutlaka çıkarılarak mikroskop altında inceleme için patoloji laboratuvarına gönderilmesi gerekiyor. Hemen hemen kanser riski taşımadıkları düşünülen çok küçük poliplerin çıkarılmayabileceği belirtilmektedir.
