SÖZLEŞMEYLE ARTIRILAN KIDEM TAZMİNATI TAVANI AŞABİLİR Mİ?
Bir Kurumlar Arası İlişkiler Tekliğinde 34,5 yıl çalıştıktan sonra 8 Ocak 2025’te emekli oldum. Tazminatım tavan tutar üzerinden ödendi. Toplu iş sözleşmemizin 46. maddesi ise şu şekildedir: “İşçilerin kıdem tazminatları her hizmet yılı için 40 günlük ücreti tutarında hesap edilerek yasaya uygun olarak ödenir. Ancak 01.03.1993 tarihinden sonra işe girenler için yasalar geçerlidir.” Kıdem tazminatımı 40 gün üzerinden alabilmem için ne gibi adımlar atmalıyım? (Hakan Ö.)
SORULARINIZ İÇİN: akivanc@haberturk.com
Kıdem tazminatı, işçilerin en önemli güvencelerinden biri olarak görülmektedir. Geçmişte emeklilik döneminde işçi, tazminatı ile başını sokacak bir ev alabilirken, günümüzde bu miktar neredeyse sadece çocuklarının evlenme masraflarını karşılamaya yetmektedir. Kıdem tazminatının giderek azalması, sorunuza doğrudan ilişkilidir.
Yasal düzenlemelere göre, toplu sözleşmelerle veya iş sözleşmeleriyle belirlenen kıdem tazminatlarının yıllık miktarı, en yüksek devlet memuruna bir hizmet yılı için ödenecek emeklilik ikramiyesini geçemez. Buna kıdem tazminatı tavanı denir.
Kıdem tazminatı tavanı, 2025 yılında Ocak – Haziran dönemi için 46.655,43 TL olarak belirlenmiştir. 1982 yılından önce, kıdem tazminatı tavanı 7,5 asgari ücret üzerinden uygulanıyordu. Eğer bu düzenleme günümüzde geçerli olsaydı, kıdem tazminatı tavanı 195 bin TL olacaktı.
Mevcut kıdem tazminatı tavanı ile örneklendirecek olursak, bulunduğunuz iş yerinde brüt ücreti 30.000 TL olan bir işçiye, iş yerindeki toplu sözleşme gereğince 40 gün üzerinden 40.000 TL kıdem tazminatı ödenir. Ancak, toplu sözleşmede 40 gün ifadesi olmasaydı bu işçi, her yıl için 30.000 TL kıdem tazminatı alabilecekti.
Diğer yandan, aynı iş yerinde 50.000 TL brüt ücretle çalışan bir işçi, sözleşmede belirtilmiş olan 40 günlük ücret olmasına rağmen, her tam yıl için alabileceği kıdem tazminatı miktarı 46.655,43 TL ile sınırlıdır. Aylık brüt ücretiniz belirtilmemiş, ancak sözleşmedeki 40 gün düzenlemesine karşın, tazminatınız bu tavanı aşma olanağına sahip değil.
EV KADINLARI NASIL EMEKLİ OLUR?
Eşimle 30 yıllık evliyim. 57 yaşındayım. İş yerim varken 1800 gün BAĞ-KUR primi ödedim. Sağlık sorunlarım nedeniyle iş yerimi kapattım. Yirmi yıl evli ve 3600 gün prim ödeyen ev kadınlarının emek