Aynı işverenin bir veya farklı iş yerlerinde en az bir yıl çalışan işçiler, diğer şartların yerine gelmesi durumunda kıdem tazminatı almaya hak kazanırlar. İş yerindeki çalışma süresini tamamlamış olan işçiye kıdem tazminatı ödenebilmesi için iş akdinin, bu tazminatı almaya uygun bir şekilde sona ermesi gerekmektedir. İş sözleşmesi, işçinin emekli olması, vefatı, askerlik nedeniyle ayrılması, kadın işçilerin evlenmelerinin ardından bir yıl içinde işten çıkması, işveren tarafından çıkarılması ya da işçinin haklı bir nedenle iş akdini feshetmesi gibi durumlarda kıdem tazminatı ödenmesi zorunludur. Ek olarak, işçi yaş dışında emeklilik şartlarını sağlayarak kendi isteğiyle işten ayrıldığında da kıdem tazminatı hakkı kazanır.
SORULARINIZ İÇİN: akivanc@haberturk.com
İşçinin kıdem tazminatına esas kıdem süresi, iş sözleşmesinin devam edip etmediği veya arasız olarak yeniden akdedilip edilmediğine bakılmaksızın aynı işverenin bir veya değişik iş yerlerinde geçirilen süreler dikkate alınarak hesaplanır. İş yerinin devri veya bir işverenden diğerine geçiş durumunda, işçinin kıdem süresi, değişik iş yerlerindeki hizmet sürelerinin toplamı üzerinden hesaplanmaktadır.
Kıdem tazminatının hesaplanmasında, temel ücrete ek olarak bireysel veya toplu iş sözleşmeleriyle işçiye sağlanan para ve diğer menfaatler de göz önünde bulundurulmaktadır.
Eğer aylık ücret sabit olmayıp parça başı, götürü veya yüzde usulüyle çalışılıyorsa, işçinin hak kazandığı son bir yıllık ücret, bu süre içinde çalışılan günlere bölünerek kıdem ve ihbar tazminatı için esas ücret olarak kabul edilmektedir.
GİYDİRİLMİŞ ÜCRETE NELER DAHİLDİR?
Kıdem tazminatı hesabı, giydirilmiş brüt ücret üzerinden gerçekleştirilmektedir. Ücretin dışında düzenli olarak işçiye sağlanan menfaatler, kıdem tazminatı hesaplamalarına dahil edilmektedir.
Bir ödemenin giydirilmiş brüt ücrete eklenebilmesi için sürekliliği bulunması gerekmektedir. Yemek, yol-ulaşım, barınma yardımları, bayram harçlığı, yakacak-aydınlatma bedeli, giyim yardımı, kıdem ücreti, teşvik primleri, ikramiye ve primler gibi menfaatler, sürekli olması şartıyla kıdem tazminatı hesabına dahil edilmektedir. Ayrıca, işçiye özel sağlık ve hayat sigortası yapılmışsa, sigorta primleri de hesaba katılmaktadır.
Yargıtay kararlarına göre, işverenin iş yerinde sağladığı yemek bedeli ve işe gidip gelme için verilen servis hizmeti gibi ulaşım giderleri de giydirilmiş ücret hesabına dahil edilmelidir.
İş yerinde kullanılan giysi yardımlarının dışındaki yardımlar, kıdem tazminatına esas ücretin hesaplanmasında dikkate alınır. Fakat, koruyucu giysi, iş yerinde kullanılan havlu ve sabun gibi unsurlar ile arızi fazla çalışma, ulusal bayram, genel tatil ve hafta tatili ücretleri hesaplamalarda göz önünde bulundurulmaz.
KIDEM TAZMİNATI SON ÜCRET ÜZERİNDEN ÖDENİR
Ücret dışındaki menfaat ve ödemeler, kıdem tazminatı hesaplamalarında son bir yıl içinde yapılan toplam ödemelerin 365’e bölünmesi ile belirlenen günlük tutarı üzerinden değerlendirilir. Bu tutar, 30 ile çarpılarak kıdem tazminatı hesabına dahil edilir.
Yargıtay, yıl içinde ücret art
