“İstanbul’un Gelecek 10 Yıldaki Konut İhtiyacının Tespiti” konulu araştırma hakkında değerlendirmelerde bulunan KONUTDER Yönetim Kurulu Başkanı Ramadan Kumova, Ocak 2024’te kamuoyu ile paylaşılan ilk rapora gösterilen yoğun ilgiden dolayı teşekkür etti. Kumova, toplumun farklı kesimleri tarafından karşılık bulan raporun her yıl yenilenme hedefinin, sektöre olduğu kadar topluma da büyük bir kaynak yaratmayı amaçladığını vurguladı. “Konut ihtiyacının tespit edilmesi, tüm sektör paydaşlarının planlama ve strateji geliştirebilmesi için gereklidir” şeklinde konuştu.
2024’te yayımlanan ilk raporda, önümüzdeki 10 yıl için yıllık ortalama konut ihtiyacı 123 bin olarak belirlenirken, bu yılın araştırması da benzer bir oran olan 122 bin konut ihtiyacı öngörüyor. Değişiklikleri değerlendiren Kumova, hane yapısı ve demografik değişimler üzerine durarak, azalan hane halkı sayısının yanı sıra artan tek kişilik hanelerle birlikte 1+0 gibi küçük konut tiplerine olan talebin arttığını ifade etti. Mevcut mevzuatın bu ihtiyacı karşılamada yetersiz kaldığını belirten Kumova, konunun yeniden tartışılması gerektiğini savundu.
Aile Yapısı Küçülüyor, Hane Sayısı Büyüyor
Hane büyüklüğündeki belirgin düşüş, konut ihtiyacına yönelik önemli bir değişimi ortaya koyuyor. Raporda, 2012’de 3,57 olan ortalama hane büyüklüğünün 2024’te 3,13’e, 2034’te ise 2,68 kişiye kadar gerilemesi öngörülüyor. Bu durum, konut ihtiyacının daha hızlı artmasına neden olacak.
Bu değişimle birlikte tek kişilik hanelerin oranı %17,1’den %21’e, bekâr birey oranı ise %42’den %44’e yükseliyor.
Nüfus artış hızı ve yaş değişiminin konut ihtiyacındaki rolü de dikkat çekiyor. İstanbul’un nüfus artışı 2024’te son 10 yılın ortalamasının altında kalırken, 2015-2024 aralığında ortalama artış hızı %0,77 iken 2023-2024 arasında sadece %0,29 olarak gerçekleşiyor. İstanbul’un kaba doğum oranı ise 2014’te %1,56 iken, 2024’te %0,99’a geriliyor. 2034 yılına dair tahmin ise %0,79 civarında olacak. Ayrıca, 50 yaş üzeri nüfus oranı 2024 yılında %25 iken, 2034’te %33’e yükselecek.
Göç Hareketleri Dengeleri Değiştiriyor; İstanbul’da 89 bin Ev Boşa Çıkıyor
İstanbul’un konut ihtiyacını etkileyen en önemli unsurlardan biri göç hareketleri. Rapor verilerine göre, 2023’te İstanbul’un toplam net göç hareketlerinde 336 bin kişilik bir kayıp yaşanıyor ve bu, 2025’te 20 bin kişilik bir kayba kadar düşeceği tahmin ediliyor. Gelecek 10 yılda, şehrin yıllık ortalama 11 bin göç alacağı öngörülüyor. Net iç göç dengesi ise 27 bin kişi olarak belirleniyor. Ayrıca, net dış göçte de dengelenme bekleniyor ve toplamda 136 bin net dış göç alınacağı öngörülüyor. Göç hareketlerinin, hane sayısı üzerindeki etkisiyle 89 bin evin boşalacağı tahmin ediliyor. Geçici koruma altında bulunan bireylerin konut ihtacına etkisi olmamasıyla birlikte, tersine dış göç ise yıllık ortalama 3,800 konutun boşalmasına yol açacak.
Evlilik Azalıyor, Boşanma Artıyor
Toplumsal yapıyı etkileyen bir diğer önemli unsur medeni durum değişiklikleri
