İstanbul’da belirli alanlara araç girişlerinin ücretli hale getirilmesi düşünüyor. Bu uygulamanın pilot bölgesi olarak Eminönü seçildi. Ayrıca Kadıköy ve Beyoğlu da bu kapsamda ücretli giriş bölgeleri arasında yer alacak.
İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) ve Avrupa Birliği (AB) işbirliğiyle geçen yıl tanıtımı yapılan İstanbul Sürdürülebilir Kentsel Ulaşım Planı (SKUP) çerçevesinde, bazı merkezlere araç girişlerinin ücretli hale getirilmesi üzerine hazırlıklar başlatıldı.
Sputnik’in aktardığına göre, SKUP’un bileşenlerinden biri olan ‘Trafik Sıkışıklığı Fiyatlandırması’ uygulaması sayesinde araç sahiplerinin, belirli bölgeler için giriş ücreti ödemesi öneriliyor. Pilot bölge olarak seçilen Eminönü’nün ardından, başka bir yoğunluk noktası olan Kadıköy de sistemin içerisine alınması planlanıyor.
Planlamalara göre, Eminönü yaklaşık 6 kilometrekarelik bir alan dahilinde sisteme entegre edilecek. Sonrasında ise Kadıköy’ün Moda bölgesinin bu uygulamaya katılması hedefleniyor. ‘Düşük Salım Bölgeleri’ olarak belirlenen alanlarda, çevre dostu olmayan araçlar için daha yüksek bir ücret alınırken, ‘çevre dostu araçlar’ için indirimli tarife uygulanacak.
TomTom Trafik Endeksi verilerine göre, İstanbul dünya genelinde trafik yoğunluğu açısından 65. sırada bulunmaktadır.
Mevzuata göre belediyeler, ulusal ve uluslararası standartlarla uyumlu emisyon sınıfına göre araçları sınıflandırabilir, trafik yoğunluğuna bağlı olarak girişleri sınırlayabilir ya da yasaklayabilir; ayrıca ücretlendirilen alanlar ve yolları belirleyebilir.
DÜNYADA ÜCRETLİ ARAÇ GİRİŞİ UYGULANAN ŞEHİRLER
Dünya genelinde birçok şehirde araç girişlerine ücret uygulanmaktadır. Londra, Stockholm, Milano ve Singapur bu uygulamalara örnek göstermektedir.
Londra’da 2003 yılında uygulamaya alınan Congestion Charge (Trafik Sıkışıklığı Ücreti) ile şehrin en yoğun bölgelerine belirli saatler içinde araçla giren sürücülerden günlük 15 sterlin alınmaktadır. Bu uygulama ile trafik yoğunluğunda %20’lik bir azalma sağlanmıştır.
İsveç’in başkenti Stockholm, 2007 yılında yapılan bir referandum ile bu sisteme geçiş yaptı. Uygulama sonrasında hava kirliliği %14, trafik yoğunluğu ise %20 oranında azalmıştır.
İtalya’nın Milano şehri, 2012 yılında “Area C” adını verdiği sistemle şehir merkezine araç girişlerini ücretli hale getirdi. Bu sistemde fosil yakıtlı araçlardan 5 euro, elektrikli ve hibrit araçlardan ise ücretsiz geçiş sağlanmaktadır.
Singapur ise 1975 yılında ücretli araç giriş sistemini uygulayan ilk şehir olmuştur. “ERP (Electronic Road Pricing)” adı verilen sistemle, yoğun saatlerde şehir merkezine giriş yapan araçlardan dinamik fiyatlandırma ile ücret alınmaktadır.
2021 yılında New York, ABD’de araç girişine ücretli uygulama getiren ilk şehir unvanını kazandı. Manhattan’ın belirli bölgelerinde uygulanan sistemle sürücülerden günlük 9 ila 23 dolar arasında değişen bir ücret tahsil edilmektedir.
