İsrail’in İran’a gerçekleştirdiği saldırının ardından, artan jeopolitik gerilim bölgedeki dikkatleri yeniden Orta Doğu’ya yönlendirmiş durumda.
İran’ın bu saldırıya nasıl bir tepki vereceği henüz netlik kazanmazken, yaşanan olay, bölgedeki iki ekonomik gücü birbirine karşı karşıya getirmiş bulunuyor.
İran, 91 milyonu aşan nüfusuyla İsrail’in 10 katı büyüklüğe sahip olmasına rağmen, ekonomik olarak oldukça geri durumda. Uzun yıllar boyunca uygulanan yaptırımların etkisiyle ekonomik sıkıntılar yaşayan İran, geçen yıl yüzde 3.5 gibi bir büyüme kaydetti. Bu büyümenin ardından ülkenin gayri safi yurtiçi hâsılası (GSYH) 401 milyar dolara ulaşmış durumda. Öte yandan, İsrail devlet harcamalarının da etkisiyle geçtiğimiz yıl yüzde 1 oranında bir büyüme gösterdi ve 2024 itibarıyla GSYH’si 565 milyar doları buldu.
İki ülkenin ekonomik toplamı 966 milyar dolarla kaydedilirken, bu rakam Türkiye’nin 1.3 trilyon dolarlık ekonomisinin gerisinde kalıyor.
Kişi başına düşen gelire bakıldığında ise İsrail, 52 bin 642 dolarla İran’ın 4 bin 630 dolarlık kişi başı gelirini katlayarak ön planda yer alıyor.
2024 yılı için yapılan enflasyon oranı hesaplamalarında, İsrail’de yıllık enflasyon yüzde 3.1 olarak belirlenirken, İran’da bu oran yüzde 31.5 seviyesine yükseldi. İşsizlik oranları ise sırasıyla yüzde 3.2 ve yüzde 9.2 olarak açıklanmış durumda.
BİRİ AÇIK, DİĞERİ FAZLA VERDİ
Yüksek teknoloji üretimi ile bilinen İsrail, geçen yıl 61.7 milyar dolarlık ihracat ve 91.5 milyar dolarlık ithalat gerçekleştirerek 29.8 milyar dolarlık bir dış ticaret açığı vermiştir. İran ise, petrol ihracatı sayesinde 97 milyar dolarlık bir ihracat ve 34.7 milyar dolarlık ithalat yaparak 62.3 milyar dolarlık bir dış ticaret fazlası elde etmiştir.
EN BÜYÜK TİCARET ORTAKLARI KİMLER?
İsrail’in en büyük ihracat pazarları arasında ABD, Çin, Hindistan ve İngiltere öne çıkarken, ithalatında ise Çin, ABD, Almanya ve İsviçre başı çekmektedir.
Öte yandan İran’ın en büyük ihracat pazarları arasında Çin, Türkiye, Hindistan ve Pakistan yer alırken, ülkenin en fazla ithalat yaptığı ülkeler ise Çin, BAE, Türkiye ve Brezilya olarak belirlenmiştir.
