İsrail, 13 Haziran tarihinde İran’a yönelik çok sayıda nükleer ve askeri hedefe saldırı başlattı. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, bu saldırıları gerekçelendirmek için “İran’ın nükleer silah elde etmeye çok yakın” olduğunu öne sürdü.
İran, nükleer hedeflerinin barışçıl olduğunu savunarak, İsrail’in saldırılarına karşılık vermek amacıyla İsrail’e yüzlerce roket ve insansız hava aracı (drone) gönderdi. O tarihten itibaren, iki ülke arasında karşılıklı saldırılar devam etmektedir.
Donald Trump, uzun yıllardır İran’ın nükleer silaha sahip olmasına karşı olduğunu ifade ediyor. Ayrıca, İsrail’in nükleer silahlara sahip olduğuna dair yaygın bir inanç bulunmakta; ancak İsrail bu durumu ne tasdik ediyor ne de yalanlıyor.
Mart ayında, ABD Ulusal İstihbarat Direktörü Tulsi Gabbard, İran’ın uranyum stokunu benzeri görülmemiş seviyelere çıkardığını belirtmesine rağmen nükleer silah üretmediğini vurgulamıştı. Trump, bu açıklamayı “yanlış” olarak nitelendirdi.
Seçim kampanyası sırasında Trump, önceki ABD yönetimlerini Ortadoğu’da “aptalca ve bitmeyen savaşlara” girmekle eleştirirken, ABD’yi dış çatışmalardan uzak tutma sözü vermişti.
İsrail’in 10 gün önceki saldırısı başladığında, ABD ile İran arasında nükleer müzakereler yürütülmekteydi. Sadece iki gün önce Trump, İran’a ciddi müzakerelere başlaması için iki hafta süre tanıyacağını belirtmişti. Ancak Trump’ın açıklamaları ile eylemleri arasındaki çelişki, bu gece yapılan İran’ın nükleer tesislerine saldırıyla ortaya çıkmış oldu.
BBC, ABD’nin İran’a yönelik saldırılarına dair mevcut verileri ve olası gelişmeleri derledi.
ABD HANGİ HEDEFLERİ VURDU VE HANGİ SİLAHLARI KULLANDI?
ABD, Fordo, Natanz ve İsfahan’daki üç nükleer tesisin hedef alındığını açıkladı.
Fordo, Tahran’ın güneyinde bir dağın içine yerleştirilmiş olup, derinliği ile İngiltere ve Fransa’yı birbirine bağlayan Manş Tüneli’nden bile daha fazladır.
Fordo’nun bu kadar derin olması, İsrail’in silahlarıyla ulaşımını zorlaştırmıştır. Sadece ABD’nin Fordo’yu yok edebilecek kadar güçlü bir “sığınak delici” bomba kapasitesine sahip olduğu düşünülmektedir.
Bu Amerikan bombası “GBU-57 Massive Ordnance Penetrator (MOP)” olarak bilinmektedir. Ağırlığı 13.000 kg olan bu bomba, uzmanlarca patlamadan önce yaklaşık 18 metre betonu ya da 61 metre toprağı aşabileceği belirtilmektedir.
Fordo’daki tünellerin yüzeyden 80-90 metre derinde olduğu tahmin edilmektedir; bu nedenle MOP’un kesin başarı oranı yoktur. Ancak bu derinliğe ulaşabilen tek bomba olarak öne çıkmaktadır.
ABD medyasında, bu saldırılarda MOP bombalarının kullanıldığına dair haberler yer alıyor.
