İsrail’in 13 Haziran’da İran’a düzenlediği saldırı ile başlayan çatışmalar, ABD’nin İran’ın üç nükleer tesisine yönelik hamlesi ile yeni bir aşamaya girdi.
Washington Post’un haberine göre, saldırı planı hakkında bilgi sahibi olan yönetim yetkililerinin sayısı oldukça az. Beyaz Saray’daki bazı çalışanlar, ABD Başkanı Trump’ın saldırı ile ilgili açıklamalarından kısa bir süre önce, bu saldırıların ne zaman gerçekleşeceğine dair bilgi sahibi değildi.
Operasyon konusunda doğrudan bilgi sahibi olan bir üst düzey yetkili, Trump’ın iki haftalık bir bekleyiş süresinin olabileceğine dair açıklamasının, “İranlıları hazırlıksız yakalama çabası” olduğunu ifade etti.
Saldırının ardından, ABD içinden ve dünya genelinden pek çok açıklama geldi. Başkan Trump ve yardımcısı J.D Vance, “ABD’nin İran ile bir savaş arayışında olmadığını, amaçlarına ulaştıklarını ve şimdi barışa odaklandıklarını” belirtti.
Ancak Trump, dün yaptığı son paylaşımında İran rejiminin değiştirilmesi konusunu gündeme getirdi. ABD, şimdiye kadar rejim değişikliği planı olmadığını belirtse de, Trump şu ifadeleri kullandı:
“Mevcut İran Rejimi İRAN’I YENİDEN BÜYÜK YAPAMIYORSA, neden bir Rejim değişikliği olmasın? MIGA!!!”
ABD Dışişleri Bakanlığı, İsrail ve İran arasındaki çatışmaların yurt dışına seyahat eden veya yurt dışında yaşayan Amerikalıları artan bir güvenlik riski ile karşı karşıya bırakabileceğini belirtip, dünya genelinde bir uyarı yayınladı.
Dışişleri Bakanı Marco Rubio ise “şu anda İran’a karşı planlanmış bir askeri operasyon bulunmadığını” ifade etti.
Uluslararası Tepkiler
Birleşik Krallık Başbakanı Starmer, Avrupa Komisyonu Başkanı von Leyen ve Fransa Cumhurbaşkanı Macron gibi birçok Avrupalı lider, ABD’nin saldırısının ardından İran’ı müzakere masasına dönmeye çağırdı.
ABD içindeki bazı önemli Demokrat vekiller ve senatörler, Donald Trump’ın görevden alınması konusunda çağrıda bulundu.
İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’a, “Amerikalılar saldırganlıklarına bir yanıt almalıdır,” dedi.
İstanbul’da basın mensuplarına açıklamada bulunan İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi, ülkesinin tüm olası yanıtları değerlendireceğini belirterek, “ABD uluslararası hukuka saygı göstermediğini ortaya koydu. Onlar sadece tehdit ve güç diliyle anlıyorlar,” ifadelerini kullandı. Arakçi ayrıca, Devlet Başkanı Vladimir Putin ile “ortak tehditleri” görüşmek üzere Moskova’ya yöneldi.
İran’ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney’e yakın bir sosyal medya hesabı, İsrail’in “büyük bir hata” yaptığını ve “cezalandırılması gerektiğini” vurguladı.
ABD saldırılarının ardından, İngiltere, Fransa ve Almanya ortak bir açıklama yaparak, İran’ı nükleer programıyla ilgili endişeleri gidermek için müzakerelere katılmaya davet etti. Üç ülke, İran’a “bölgeyi istikrarsızlaştırabilecek başka bir eylemde bulunmamaları” çağrısını yaparak, “İran’ın asla nükleer silaha sahip olmayacağı ve artık bölgesel güvenlik için bir tehdit oluşturmayacağı konusunda sürekli olarak net olduk,” ifadesini kullandı.
İran Sağlık Bakanlığı, ABD saldırıları sonucunda sayısı belirtilmeyen kişilerin yaralandığını fakat “radyoaktif kirlenme belirtisi” olmadığını açıkladı.
Çin’in Birleşmiş Milletler (BM) Daimi Temsilcisi Fu Cong, ABD’nin İran’ın nükleer tesislerine gerçekleştirdiği saldırıların, BM Şartı’nı ve İran’ın eg
