Güney Kore‘nin başkenti Seul’ün çevresindeki mahallelerde geç saatlerde atıştırmalık bir şeyler aramak oldukça kolay.
Karşımdaki apartmanın önünde, 24 saat açık çalışan üç atıştırmalık dükkânı bulunuyor.
O dükkânlardan biri bir dondurma mağazası olarak dikkat çekiyor.
Dondurma dolapları düzenle sergilenirken, çeşit çeşit ürünler mevcut. İçeride, ne bir güvenlik görevlisi ne de bir çalışan bulunuyor; yalnızca ürünler ile otomatik bir ödeme kasası mevcut. Yapmam gereken basit: İstediğim ürünü alıp ödememi yapmak.
Aynı mahallede, kırtasiye ürünlerinden evcil hayvan mamalarına ve hatta suşiye kadar çeşitli insansız dükkânlar var. Hepsi çalışanlardan yoksun; etrafta tek bir personel bile yok.
Şehrin daha kalabalık kesimlerinde, tamamen insansız barlar da hizmet veriyor. Sool 24 adlı 24 saat açık bir içki barının sahibi Kim Sung-rae, “Büyüklüğünde bir barı işletmek ve kâr elde etmek için normalde 12 ila 15 çalışana ihtiyacım olurdu, fakat şu anda yalnızca iki kişiyle faaliyet gösteriyorum,” ifadesini kullanmıştır.
Bu sistemin ona başka işlerle ilgilenme olanağı sağladığını bildiriyor.
Daha önce yakınlarda bir bar işleten Kim Sung-rae, gelir beklentileri karşılanmayınca insansız modelle ilerlemeye karar verdi ve şimdi kârı artmış durumda.
Daha az bebek, daha fazla otomasyon
Uzun yıllardır devam eden düşük doğum oranları ve artan işçi ücretleri otomasyonu yeniden gözden geçirmeye itiyor.
Güney Kore, dünyanın en düşük doğurganlık oranına sahip ülkesi. 2023 yılında, bir kadının sahip olduğu ortalama çocuk sayısı 0,72’ye gerilerken, bir önceki yıl bu sayı 0,75 olmuştu.
Nüfus dengesi için ihtiyacımız olan oran minimum 2,1 seviyesinde olmalı; Güney Kore’de bu rakam en son 1982 yılında aşıldı.
Düşük doğum oranları, iş gücüne dâhil olan kişi sayısının azalmasına yol açarken, 2000 yılından bu yana asgari ücret sürekli olarak artıyor. Şu anda işletme sahipleri, çalışanlarına saatlik ortalama 7 dolar ücret ödüyor.
Kim, “Otomasyona geçme sebebim esasen asgari ücret artışlarıydı. Bunun üstesinden gelmek için iki seçenek var: Robot teknolojileri ya da insansız sistemler. Ancak robotlar, daha fazla bütçe ve alan gerektirdiğinden, insansız mağaza modelinin daha uygun olduğunu düşündüm,” diyor.
Ayrıca Covid-19 pandemisinin de otomasyona geçişi hızlandırdığına dikkat çekiyor. Bu süreç, hem çalışan masraflarını düşürdü hem de sosyal mesafe kurallarına uymayı kolaylaştırdı.
Halka açık görüşmelerde bulunan Halkın Gücü Partisi milletvekili ve Meclis Eğitim Komisyonu üyesi Cho Jung-hun, “Genç nesil, metropolit bölgelerde kalmayı tercih ediyor. Kendi işlerini kurmak, girişimcilik yapmak ve iyi maaşlı yüksek teknoloji işlerine yönelmek istiyorlar,” şeklinde belirtiyor ve ekliyor:
“Bazı diğer siyasetçilerden farklı olarak, gençleri bu tercihleri nedeniyle yargılamıyorum. İstatistikler, gelecekte sınırlı iş gücüyle başa çıkmanın zor olduğunu gösteriyor ve sınırlı iş gücümüzü en fazla katma değer sağlayan alanlara yönlendirmek en mantıklısı.”
Kore Ekonomik Araştırma Enstitüsü
