Gençler arasında e-sigara ve çeşitli tütün ürünlerinin kullanım oranı giderek artış göstermektedir. İçerdiği nikotin ve akciğere asla çekilmemesi gereken toksik maddeler, ağır metaller içeren puff bar gibi elektronik sigaraların kullanımı ABD’de lise öğrencileri arasında yüzde 19.6’ya yükselmiştir. Ülkemizde satışı yasak olmasına rağmen Türkiye’deki gençlerin de aynı şekilde yüksek kullanım oranlarına sahip olduğu düşünülmektedir. Türk Toraks Derneği, 31 Mayıs Tütünsüz Dünya Günü dolayısıyla bu konuda önemli açıklamalar yaptı.
Türk Toraks Derneği Merkez Yönetim Kurulu Üyesi Doç. Dr. Nilüfer Aykaç, “Tütün endüstrisi çocuklar ve gençler gibi savunmasız kesimleri hedef alarak, onların ilgisini çekmek için özel olarak tasarlanmış ürünlerle yeni bağımlılar yaratmaya devam etmektedir. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından tütün ürünlerinin reklam ve pazarlamasının yasaklandığı bilinse de, tütün endüstrisi hala saldırgan pazarlama stratejileri ile yeni kullanıcılar kazanma çabalarını sürdürmektedir. Renkli ve teknolojik görünüme sahip ambalajlar, tatlandırılmış aromalı ürünler ve sosyal medya üzerinden yürütülen kampanyalar, tütün endüstrisinin karanlık emellerini gizlemeye yönelik birer taktiktir” ifadeleriyle e-sigara pazarlamasının tehlikelerine işaret etti.
“DÜNYADA 37 MİLYON ÇOCUK TÜTÜN ÜRÜNÜ KULLANIYOR”
Türk Toraks Derneği Tütün Kontrolü Çalışma Grubu Yürütme Kurulu Üyesi Dr. Sinem Can Oksay konu hakkında dikkat çekici veriler paylaştı: “Dünya genelinde 13-15 yaş arası 37 milyon çocuğun tütün ürünü kullandığı tahmin edilmektedir. Özellikle bu yaş grubunun elektronik sigara (e-sigara) kullanım oranlarının yetişkinlerden daha yüksek olduğu düşünülmektedir. Kanada’da 16-19 yaş arasındaki e-sigara kullanımı 2017-2022 yılları arasında iki katına çıkmış; İngiltere’de ise genç kullanıcı sayısı son üç yılda üç kat artmıştır. 2011 yılında Amerika Birleşik Devletleri’ndeki lise öğrencileri arasında e-sigara kullanımı yüzde 1.5 iken, 2020 yılında bu oran yüzde 19.6’ya yükselmiştir. Gençler arasındaki bu artışa rağmen yapılan düzenlemelere rağmen CDC 2024 verilerine göre, ABD’de hâlâ 1.5 milyon öğrencinin aktif elektronik sigara kullanıcısı olduğu bildirilmiştir. Bu kullanıcıların yaklaşık yüzde 25’i ortaokul öğrencisidir. Bu verilerin, ülkemizde de benzer seviyelerde olduğu düşünülmektedir. E-sigara kullanımına dair henüz ulusal ölçekte bir araştırma mevcut olmayıp, yapılan bölgesel çalışmalarda deneme oranlarının yüzde 15-20 arasında olduğu belirlenmiştir. Bu oran, her 5 öğrenciden birinin elektronik sigara ile tanıştığını göstermektedir. Türkiye’de yasak olmasına rağmen e-sigara satışlarının internet üzerinden ve yerel dükkanlarda kolayca yapılması, bu ürünlerin hızlı bir şekilde yaygınlaşmasına zemin hazırlamıştır. Araştırmalar, Türkiye’deki e-sigara online satış sitelerinin 200’ün üzerinde ve doğrudan satış noktalarının 20 binden fazla olduğunu ortaya koymaktadır.”
SOSYAL MEDYA BÜYÜK ETKEN
E-sigaralar için ‘masum’ imajı yaratıldığını ve bunun bu ürünlerin yaygınlaşmasında önemli bir rol oynadığını belirten Dr. Oksay, sözlerine şu şekilde devam etti: “Çocuk ve gençler arasında e-sigara kullanımının artmasının bir diğer sebebi de sosyal medya platformlarında içerik üreticileri tarafından bu ürünlerin açıkça reklamını yapıyor olmalarıdır.
