Cezaevlerinde bulunan mahkumlar için uygulanan denetimli serbestlik kapsamındaki Kovid-19 izni, Nisan 2020’de yürürlüğe girmiş ve Adalet Bakanlığı tarafından toplamda 19 kez, her seferinde iki aylık aralıklarla uzatılmıştı.
Ancak bu uygulama, 31 Temmuz 2023 tarihinde sona ermiş durumda. Bunun ardından getirilen geçici bir düzenleme ile, Kovid-19 izni altında bulunan hükümlülerden cezaevine dönmeleri için 5 yıl veya daha az süresi kalanların cezaevine dönmemesi kararlaştırılmıştır.
Yani, 31 Temmuz 2023 öncesinde cezaevine girenler için 5 yıl süreyle denetimli serbestlik olanağı sağlanmıştır. Ayrıca, aynı tarihte kapalı cezaevlerinde yer alan hükümlülerin iyi halli olmaları durumunda, 3 yıl daha erken bir tarihte açık cezaevine geçiş yapma hakkı elde etmeleri sağlanmıştır.
Bu durum, binlerce mahkumun cezaevinden erken koşullarda tahliye edilmesine olanak sağlamıştır. O dönemde düzenlemenin, cezaevinde bulunan mahkumların yanı sıra, 31 Temmuz 2023’e kadar suç işleyenleri de kapsamına alması gerektiği vurgulanmıştı. Ancak bu öneri reddedilmiştir. Eğer kabul edilseydi, 31 Temmuz 2023 tarihinden önce suç işleyen ancak henüz cezaevine alınmamış olan bireyler de mahkeme tarafından düzenlemeden yararlanabilecekti. Yani 10 yılın altında ceza alan bir kişi, ya cezaevine hiç girmeyecek ya da çok kısa bir süre cezaevinde kaldıktan sonra serbest bırakılacaktı.
EŞİTLİĞİN SAĞLANMASI BEKLENİYOR
O tarihte gündeme gelen ve kabul edilmeyen öneri, cezaevlerindeki kalabalık nedeniyle yeniden tartışılmaya başlandı. Adalet Bakanlığı’nın hazırlıklarını tamamladığı yeni düzenlemeye göre, “eşitliğin sağlanması” amacıyla 31 Temmuz 2023 tarihinden önce suç işleyenlerin de bu kapsama alınması hedefleniyor. AK Parti ve MHP’nin destek verdiği bu teklifin, en geniş mutabakatla Meclis gündemine taşınması amaçlanıyor. Eğer mutabakat sağlanabilirse, düzenleme basit bir önerge ile herhangi bir kanun teklifine eklenerek yasalaşabilecektir.
NE OLACAK?
Henüz kesinleşmemiş taslak üzerinden ilerlenecek olursa, 31 Temmuz 2023 tarihine kadar suç işleyen herkes, beş yıl süreyle denetimli serbestliğe tabi tutulacaktır. Bu durumda cezaları infazının tamamlanmasına beş yıl kala cezaevinden tahliye edilecek olan kişiler, cezaevine hiç girmemiş olanlardan da yararlanacaktır. Beş yılın altında ceza alan hiç kimse, 31 Temmuz 2023’ten önce suç işlemiş olması koşuluyla cezaevine girmeyecektir. Eğer bu düzenleme hayata geçirilirse, çok sayıda birey erken denetimli serbestlik kapsamında tahliye edilmeye başlanacaktır. İlk aşamada tahliye edilecek kişi sayısının 50 bini geçmesi beklenmektedir.
CEZAEVİ KAPASİTESİ AŞILDI
Adalet Bakanlığına ait verilere göre, Türkiye’deki cezaevlerinde 403 bin 60 tutuklu ve hükümlü bulunmaktadır. Bu grubun 330 bin 843’ü erkek, 14 bin 338’i kadın ve 1.261’i ise çocuk mahkumlardan oluşmaktadır. Türkiye’de toplam 263 kapalı, 98 açık, 4 çocuk eğitimevi, 13 kadın kapalı, 8 kadın açık ve 9 çocuk ve gençlik kapalı olmak üzere toplam 395 ceza infaz kurumu bulunmaktadır. Ancak bu kurumların toplam kapasitesi sadece 299 bin 881 kişidir. Yani, cezaevlerinde mevcut durumda kapasitenin üzerinde yaklaşık 100 bin tutuklu ve hükümlü
