2016 yılında emekli olmaya hak kazandığınız tarihle, emekli aylığınızın bağlandığı Ocak 2020 tarihiniz arasında gerçekleştirdiğiniz çalışmalar, emekli maaşınızı artırma potansiyeline sahiptir. Bu dönemde çalıştığınız her 360 gün için, prime esas kazancınızın yüzde 2’si oranında bir artış sağlanır.
Emekli olduktan sonra SSK’lı (4/a) olarak çalışanlardan sosyal güvenlik destek primi (SGDP) kesilmektedir. Bu primler, adından da anlaşılacağı üzere, sosyal güvenlik sistemine katkı sağlamak amacıyla alınır. Ancak bu primlerin emekli aylığınıza herhangi bir katkısı bulunmamaktadır. Dolayısıyla, 2020 yılında emekli aylığı bağlandığında sonrasında yapacağınız çalışmaların emekli maaşınızı artırma etkisi olmayacaktır.
SGDP yalnızca kısa vadeli sigorta kolları bazında güvence sağlamaktadır. Emekli olduktan sonra 4/a statüsünde SGDP ödeyerek çalışanlar, iş kazası ve meslek hastalığı risklerine karşı korunur. Eğer emekli bir işçi iş kazası veya meslek hastalığı nedeniyle yüzde 10 ve üzeri bir çalışma gücü kaybı yaşarsa, bu durum çalışma gücü kaybına orantılı olarak sürekli iş göremezlik geliri bağlanmasını sağlar. Ayrıca, emekli işçinin iş kazası sebebiyle vefat etmesi halinde, hak sahibi yakınlarına dul ve yetim aylığı ile birlikte iş kazasından kaynaklanan başka bir maaş da bağlanır.
EMEKLİ İŞÇİ KIDEM TAZMİNATINI NASIL ALABİLİR?
Emekli oldum, 69 yaşındayım. Bu işyerinde emekli olduktan sonra 11 yıldır çalışıyorum. Kendi isteğimle işten ayrılırsam kıdem tazminatımı nasıl alabilirim? (Mahir K.)
Emekli olarak şu anda çalıştığım şirketten emekli oldum ve işime devam ediyorum. Emekli olurken tüm haklarımı aldım. Aynı şirkette çalışmaya devam ederken işveren iş akdime son verirse tekrar kıdem tazminatı alabilir miyim? (Şerif T.)
Emekli olduktan sonra kıdem tazminatını alarak aynı ya da farklı bir işte çalışmaya başlayanların, kıdem tazminatı açısından diğer işçilerle benzer kurallara tabi oldukları unutulmamalıdır. Genel olarak, kendi istekleriyle işten ayrıldıklarında kıdem tazminatı alma hakları yoktur. Ancak iş sözleşmeleri, işveren tarafından haksız bir sebebe dayanarak sona erdirilirse kıdem tazminatı ödenmesi gerekmektedir.
Bir işçi, haklı bir sebep ile iş sözleşmesini sona erdirdiğinde de kıdem tazminatı alma hakkına sahip olur. İşçi için haklı fesih nedenlerinin en önemlisi, maaşının zamanında ödenmemesi veya eksik ödenmesidir. Ücreti en geç 20 gün içerisinde ödenmeyen bir işçi, ödememenin gerekçesi ile iş akdini feshettiğinde kıdem tazminatına hak kazanır. Ayrıca, sağlık açısından tehlike oluşturan bir iş yapıyorsa ve bunu belgeleyen bir sağlık raporu alarak iş akdini feshederse de kıdem tazminatı alabilir.
İHYADA PRİMLERİN TAMAMININ ÖDENMESİ GEREKİR Mİ?
