ÇALIŞAN EMEKLİ PRİM İADESİ MÜMKÜN MÜ?
İki yıl önce mart ayında EYT kapsamında emekliliğimi aldım ve aynı iş yerinde çalışmaya devam ediyorum. Eğer kendi isteğimle veya başka sebeplerle işten ayrılırsam, Mart 2023 tarihinden sonraki SGK primlerimi geri alabilir miyim? Ayrıca, çalışmayan EYT’liler GSS primi ödemeden SGK’lı olarak hastanelerden faydalanabilirler mi? (Ç. Uzmen)
SORULARINIZ İÇİN: akivanc@haberturk.com
Aynı ay içinde birden fazla işverene bağlı çalışanların prime esas kazanç tavanını aşan maaşları için Sosyal Güvenlik Kurumu’na ödenen fazla primlerin geri alınması hakkında daha önce bilgi vermiştik. Bu kapsamda, birden fazla işverene bağlı çalışanların SGK’ya bildirilen prime esas kazançları brüt asgari ücretin 7.5 katını (195.041,25 TL) aşıyorsa, aşan kısmın iade alınabileceği belirtilmiştir.
Emeklilik sonrası çalışmaya devam eden kişilere sosyal güvenlik destek primi (SGDP) kesilir. Emekli işçiden prim kesilmesinin amacı, sosyal güvenlik sistemine katkı sağlamaktır. Ancak, emeklilerden kesilen SGDP’nin emekli aylığına herhangi bir katkısı bulunmamaktadır ve bu prim kesinlikle iade edilmez.
Emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) düzenlemesi çerçevesinde emekli olanlar, diğer emeklilerle aynı haklara sahiptir. Bu kapsamda, EYT’li emekliler de isteseler dahi SGK üzerinden tüm sağlık hizmetlerinden faydalanabilirler.
Emeklilik sonrası sigortasız çalışmayı düşünüyorsanız, bu durum yasadışı olup, işveren hakkında ciddi para cezaları alınabilir.
EMEKLİ AYLIĞINI KESTİRİP ÇALIŞMA İMKÂNI VAR MI?
2023 yılında EYT’den emekli oldum ve yeni bir iş teklifi aldım. Ancak işyeri EYT’li çalıştırmadığını, EYT’yi durdurmam şartıyla işe alabileceğini iletti. Bunun üzerine emekliliğimi bozmadan emekli aylığımın ödemesini dondurmam mümkün mü? Eğer böyle yaparsam, birkaç yıl sonra işten ayrıldığımda emekliliğimi sürdürebilir miyim yoksa emekliliğim sona mı erer?
Emekliliğimi devam ettirebilirsem, emekli maaşım hangi kriterlere göre belirlenir? 2023 yılında emekli olduğum koşullara göre mi devam eder, yoksa yeniden emekliliğimi başlattığım yıla mı göre hesaplanır? (Murat I.)
Görüşme yaptığınız iş yeri “EYT’li çalıştırmamak” derken, emekli aylığı alanlarla çalıştırmamayı kastetmektedir. EYT düzenlemesinden yararlanarak emekli olanlar, diğer emeklilerle eşit haklara sahiptir. Çalışan emekliler, ya emekli aylığı almaya devam edip SGDP ödeyebilir ya da emekli aylığını kestirip normal sigorta primi ödeyebilir.
Emekli aylığını kestirerek iş hayatına devam ederseniz, istediğiniz zaman tekrar emekli aylığı talep edebilirsiniz. Talep ettiğinizde, emekli aylığınız ilkin kestirdiğiniz tarihten sonraki çalışma sürelerinize göre yeniden hesaplanarak bağlanır. Böylelikle yeni emekli aylığınızın daha yüksek olma ihtimali vardır.
ENGELLİ ÇOCUK ANNELERİ NASIL ERKEN EMEKLİ OLABİLİR?
Eşim 1998 yılında sigortalı olarak çalışmaya başladı. Oğlum 2012 yılında yüzde