Bebeklik dönemi, yetişkinlikte elde edilen yaşantılara kıyasla daha fazla eğlence vaat eden bir dönem olabilir. Beslenmek, giyinmek ve yumuşak taşıma çantalarında sevimli bir şekilde taşınmak gibi deneyimler, bebekler için oldukça keyiflidir. Ayrıca yemeklerin yeterince hızlı gelmediğinde yapılan çığlıklar da, bebeklik döneminin bir parçası olarak dikkate değerdir. Ancak herkesin bildiği gibi, bu güzel anların ne kadar değerli olduğunu hatırlamak mümkün değildir.
1905 yılında Sigmund Freud, “infantil amnezi” kavramını tanımlayarak, insanlarda çocukluk dönemine ait anıların neden hatırlanmadığı konusuna dikkat çekmiştir. Yüzyıldan fazla bir süre geçti ve psikologlar, en erken anılarımızın kaybolmasının nedenlerini hala araştırmaktadır.
The Guardian’a açıklamalarda bulunan Cornell Üniversitesi’nden Prof. Qi Wang, çoğu yetişkinin iki ila üç yaşından önceki anılarını hatırlamadığını belirtiyor. Ayrıca, çocukluk anılarının düzenli bir şekilde yedi yaşına kadar biçimlenmediği ifade edilmektedir.
“İKİ YAŞINDAN KÜÇÜK ÇOCUKLAR DA HATIRLAYABİLİR”
Yakın geçmişte yapılan araştırmalar, beyin gelişiminin genç yaşlarda kalıcı anılar oluşturmasına engel olmadığını göstermiştir. 1980’lerdeki çalışmalar, iki yaşından küçük çocukların geçmişe dair anılar oluşturup, bunları hatırlayabildiğini kanıtladı. Ayrıca, erken çocukluk döneminde travma yaşamış bireylerin, ilerleyen yaşlarda anksiyete ve depresyon riski taşıdığı da ortaya konmuştur.
New York Üniversitesi’nde sinir bilimi profesörü olan Cristina Alberini, infantil amnezi paradoksunun, bu tür deneyimlerin hatırlanmadığı takdirde bile yaşamımızda nasıl derin izler bıraktığını ifade ediyor. Alberini’nin hayvanlar üzerindeki çalışmaları, bebeklik dönemine ait anıların, bilinçli olarak hatırlanmasa bile beyinde depolandığını ortaya koyuyor.
Hayvanlar ve yetişkinlerde, hipokampus olarak adlandırılan beyin bölgesinin, uzun süreli anılar oluşturma ve depolama açısından kritik bir rol oynadığı bildirilmektedir. Alberini’nin araştırmaları, hipokampusun erken dönem anılardaki önemini vurgulayarak, infantil amnezinin bu bölgenin yeni deneyimlere yanıt olarak geliştiği bir dönemde ortaya çıktığını ileri sürmektedir.
Travma ile ilgili literatür dikkate alındığında, çocukların zor deneyimlerin üstesinden gelmelerine dair öğrendiklerinde, bu bilgilerin ayrıntılı olmasa bile, beyin gelişimlerini etkileyeceği açıktır, diyor Alberini.
“AMERİKALILARIN EN ERKEN ANILARI YAKLAŞIK 3.5 YAŞINDA BAŞLIYOR”
Farklı yaşam deneyimleri, insanların ilk anılarını hatırlama yaşlarının ne denli değişken olduğunu da gözler önüne seriyor.
Kültürel etkileşimlerin otobiyografik hafızadaki rolü üzerine uzmanlaşan Wang, Amerikalıların en erken anılarının yaklaşık 3.5 yaşından itibaren oluştuğunu, bu durumun Çinli bireylerden yaklaşık altı ay daha genç olduğunu belirtiyor. Amerikalıların anılarının, daha bireysel ve duygusal ayrıntılara sahip olurken, Çinlilerin anılarının daha çok kolektif yaşantılara odaklandığı tespit edilmiştir.
Wang, “Asya bağlamında kimlik, benzersiz olmaktan ziyade, sosyal roller ve ilişkilerle tanımlanmaktadır” diyor. Bu çerçevede anılar, kimlik oluşturmaktan ziyade davranışları yönlendiren ders
