ABD Başkanı Donald Trump, Hazine Bakanı Scott Bessent, Ticaret Bakanı Howard Lutnick ve ABD Ticaret Temsilcisi Jamieson Greer’in 9 Haziran’da Çinli yetkililerle ticaret anlaşması üzerine görüşeceğini duyurdu. Çin tarafından yapılan açıklamada ise bu görüşmenin doğrulandığı bildirildi.
Çin Dışişleri Bakanlığı, Ekonomik İlişkilerden Sorumlu Başbakan Yardımcısı Hı Lifıng’ın 8-13 Haziran tarihlerinde İngiltere’de bulunacağı ve burada Çin-ABD ekonomi ve ticaret istişare mekanizmasının ilk toplantısını gerçekleştireceği bilgilerini paylaştı.
Çin, nadir toprak elementleri ihracatı için lisans onayları verdi
Diğer yandan, Çin Ticaret Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, nadir toprak elementlerinin hem askeri hem de sivil kullanıma yönelik özelliği olduğu vurgulandı. Bu bağlamda, Çin’in ulusal güvenliğini korumak ve uluslararası yayılmayı önlemek adına bu maddelere ihracat kontrolü uyguladığı ifade edildi.
Açıklamada, son yıllarda robot ve elektrikli araç gibi sektörlerin gelişimiyle birlikte orta ve ağır nadir toprak elementlerine olan talebin arttığı belirtilirken, Çin’in sorumlu bir ülke olarak diğer ülkelerin bu alandaki ihtiyaçlarını dikkate aldığı ve ihracat lisanslarını gözden geçirdiği belirtildi.
Bazı ihracat lisanslarının onaylandığı, aranan koşulları karşılayan diğer başvuruların da onaylanmasının sürdürüleceği ifade edildi. Ayrıca, Çin’in ihracat kontrollerine ilişkin diğer ülkelerle iletişimi ve diyaloğu güçlendirme niyetinde olduğu kaydedildi.
Çin, küresel arzda önemli bir yer tutuyor
İhracat kontrollerine dair bu açıklama, ABD Başkanı Donald Trump’ın 5 Haziran’da Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ile gerçekleştirdiği telefon görüşmesinden hemen sonra geldi. Washington yönetimi, Pekin’in tarife müzakerelerinde varılan uzlaşmaya rağmen nadir toprak elementlerinin ihracatına yönelik kontrolleri kaldırmamasını, müzakerelerin tıkanmasına neden olarak gösterdi.
Çin, ABD’nin teknoloji alanında uyguladığı kısıtlamalara karşılık olarak, küresel arzın büyük bölümünü karşıladığı nadir toprak elementleri üzerinden ihracat kontrolleri getirdi. Biden yönetimi, Aralık 2024’te uyguladığı çip sektöründeki ihracat kısıtlamalarıyla galyum, germanyum ve antimuan ihracatını kısıtlayarak yanıt verdi. Önceki Trump yönetimi döneminde ise, şubat ayında ilk tarife artışına yanıt olarak tungsten, tellür, bizmut, molibden ve indiyum ihracatında kontroller uygulandı.
Pekin yönetimi, ABD’nin “karşılıklı tarifeler” çerçevesindeki tarifeleri artırmasının ardından, samaryum, gadolinyum, terbiyum, disprosyum, lütesyum, skandiyum, itriyum ve alaşımlarını içeren 7 kategoride nadir toprak elementini ihracat kontrol listesine ekledi.
17 grup nadir toprak elementinin yaklaşık %90’ını üreten Çin, bu ihracat kısıtlamaları ve kontroller aracılığıyla alandaki küresel hakimiyetini ekonomik bir koza dönüştürme amacını gütmektedir.
ABD ile Çin arasındaki ticaret gerilimleri
ABD Başkanı Trump, 2 Nisan’da ticaret ortaklarına ek gümrük vergilerini açıkladı. Çin’in aynı şekilde karşılık vermesi, iki ülke arasında bir tarifeler savaşı başlattı. Bu süreçte, ABD, Çin’den gelen mallara uyguladığı gümrük tarifesini %145’e kadar çıkardı. Çin de ABD ürünlerine %125 güm
