ABD Başkanı Donald Trump’ın başkanlık döneminde uygulamaya koyduğu dış politika değişiklikleri, özellikle Rusya-Ukrayna Savaşı’nı sonlandırma amacıyla Rus lideri Putin ile gerçekleştirdiği görüşmeler ve uyguladığı gümrük vergileri, tarihsel müttefiki Kanada ve Avrupa ile olan ilişkileri derinden sarstı. Bu durum, dünya siyasetinde ve dengelerinde önemli etkiler yarattı.
Birleşik Krallık Dışişleri Bakanı David Lammy, Belgrad, Kosova ve Saraybosna’da artan gerilimlere dikkat çekerek, bu bölgelerin gerginlikten daha kritik bir aşamaya girdiğini belirtti.
Ukrayna üzerine yoğunlaşan Avrupa için Batı Balkanlar’daki artan gerilim endişe kaynağı olmaya devam ediyor. Lammy, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in eski Yugoslavya topraklarındaki gerilimleri istismar ederek bölgeyi daha da karıştırmayı hedeflediğini dile getirdi.
“Çözüm AB üyeliği”
Birleşik Krallık, Rus etkisini azaltmak adına Sırbistan, Kosova, Bosna-Hersek, Kuzey Makedonya, Arnavutluk ve Karadağ gibi altı Balkan ülkesinin Avrupa Birliği’ne katılmaları için baskı yapıyor.
Lammy, bölgeye yaptığı ziyarette POLITICO’ya verdiği demeçte, “Avrupa’da savaşların yaşandığı ve Rusya’nın bölgeye uzun süre müdahale ettiğini gördüğümüz bu dönemde, eski sorunların bulunduğu Batı Balkanlar’dan gözlerinizi uzak tutmak büyük bir yanlış olur” ifadesini kullandı.
Lammy, Putin’in buradaki temel amacının bölgeyi istikrarsız tutmak olduğuna dikkat çekerek, Batı Balkan ülkelerinin sürekli huzursuzluk içinde olmasının ve siber/hibrid savaş taktikleri yürütmesinin Rusya için çıkar sağladığını savundu.
Altı Batı Balkan ülkesinin hepsi, AB üyeliğini hedef olarak belirlemiş olsa da, bu yolda çeşitli zorluklarla karşı karşıyalar. Örneğin, Bosna-Hersek’te Sırp Cumhuriyeti bölümünün lideri Milorad Dodik’in ayrılıkçı tutumları yüzünden ülkede gerginlikler artmakta. Dodik, mevcut durumda tutuklanma tehdidiyle karşılaşmakta ve bu durum nedeniyle bölgesinden çıkamıyor.
Sırbistan, Kosova’yı Sırp azınlığa baskı yapmakla suçlarken, Kosova da Sırbistan’ı topraklarındaki şiddetten sorumlu tutuyor.
“Rusya’nın amacı bölgeyi istikrarsızlaştırmak”
Dış politika uzmanları ve Avrupa’daki yetkililer, Kremlin’in Balkanlar’da huzursuzluk yaratmak için etnik ve dini gerilimleri kullanmak isteyeceğinden endişe ediyor. Rusya’nın bu yolla kendi çıkarlarını güçlendireceği ve AB’nin etki alanında daha fazla sorun yaratacağı düşünülüyor.
Lammy, Sırbistan’ın demokratik gerilemesine, Rusya’ya yaklaşmasına ve Kosova’yı tanımayı reddetmeye devam etmesine rağmen, 2009’da başladığı AB üyelik sürecini gerçekten istediğine inandığını belirtti.
Ancak bu hedefe ulaşma yolları konusunda farklı görüşlerin olduğunu ifade eden Lammy, alternatif bir vizyonun daha karamsar olduğunu, oligarklar, yolsuzluk ve ağır devlet kontrolü gibi unsurlar içerdiğini dile getirdi.
Sırbistan’ın AB üyeliği için aşması gereken engeller, Belgrad sokaklarında belirgin bir şekilde kendini göstermekte. Kısa bir süre önce, Dodik’i sıcak bir şekilde karşılayan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vučić liderliğindeki yönetim, ülke genelinde geniş çaplı protestolarla karşı karşıya kalıyor.
Bu protestolar,
