Amerika Birleşik Devletleri, İsrail ve İran arasındaki gerginliğe doğrudan müdahil oldu ve İran’a ait üç nükleer tesisi hedef aldı. İran, bu duruma karşı savunma stratejileri geliştireceğini duyurdu.
ABD’nin bu eylemi, İran’ın Hürmüz Boğazı’nı deniz trafiğine kapatma olasılığını artırdı. İran Meclisi, Hürmüz Boğazı’nın kapatılmasının gerekli olduğu yönünde bir karar aldıklarını açıkladı. Son kararı vermek üzere Yüksek Ulusal Güvenlik Konseyi’nin devrede olduğu belirtildi.
Basra Körfezi’ndeki bu stratejik su yolu, dünya deniz yolu ile petrol ticaretinin yaklaşık dörtte birini kontrol ediyor. İran, bu boğaz aracılığıyla Çin, Avrupa ve diğer bölgelere petrol ve gaz sevkiyatı yapan dev tankerlere erişimin kısıtlanmasının petrol fiyatlarını yükselteceğini ve dolayısıyla küresel ekonomide istikrarsızlıklara neden olabileceğini öngörüyor.
HÜRMÜZ’ÜN ÖNEMİ
Hürmüz Boğazı, Basra Körfezi’ni Hint Okyanusu’na bağlayarak, kuzeyde İran ve güneyde Birleşik Arap Emirlikleri ile Umman arasında önemli bir köprü görevi görüyor. En dar yerinde yaklaşık 161 kilometre uzunluğundaki boğaz, sığ derinliği nedeniyle gemilerin mayınlara karşı savunmasız kalmasına neden oluyor ve karaya olan yakınlığı, kıyı tabanlı füze ve deniz botlarından gelebilecek tehditlere maruz kalmasına yol açıyor.
Bu stratejik geçit, dünya genelinde deniz yoluyla taşınan ham petrolün yaklaşık üçte birini elinde bulunduruyor. Başta Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri olmak üzere Orta Doğu’daki petrol üreticilerinin ham petrol ve kondensat sevkiyatı açısından kritik bir rol üstlenmekte.
Bloomberg’in derlediği verilere göre, 2024 yılı içinde Hürmüz Boğazı’ndan günlük olarak yaklaşık 20 milyon varil petrol ve ürünleri taşınmakta. Boğaz, dünya petrol arzının yüzde 20’den fazlasına ev sahipliği yaparak sıvılaştırılmış doğalgaz için de önemli bir konumda yer alıyor.
NAVLUN FİYATLARI YÜKSELDİ
AA’nın Londra Menkul Kıymetler Borsası’ndan (LSEG) elde ettiği veriler, Orta Doğu’dan Çin’e giden TD3C rota üzerindeki çok büyük ham petrol tankerleri (VLCC) için referans navlunların 17 Haziran itibarıyla, çatışma öncesine göre yüzde 61 artarak 72,4 Worldscale puana ulaştığını gösteriyor. Bu düzey, yıl başına oranla yüzde 68’lik bir artışı işaret ediyor.
Orta Doğu’dan Japonya’ya yönelen TC1 rotasında rafine petrol üreten LR2 tipi orta boy tankerler için referans navlunlar ise 12 Haziran’da 116,84 Worldscale puan seviyesindeyken, 17 Haziran’da yüzde 88’lik bir artışla 219,76 puana yükseldi. Bu, yıl başına oranla yüzde 102,5′
