Avustralya’nın Melbourne kentinde bulunan Peter Doherty Enfeksiyon ve Bağışıklık Enstitüsü’ndeki araştırmacılar, HIV’i insan vücudundan tamamen silme hedefine yönelik önemli bir adım attı. Yapılan araştırma, Covid-19 aşılarında kullanılan mRNA teknolojisini temel alıyor. Bilim insanları, mRNA’yı özel olarak formüle ettikleri yağ kapsülleri aracılığıyla, HIV’in saklandığı beyaz kan hücrelerine ulaştırdılar. Bu mRNA, hücrelere virüsü açığa çıkarmaları için sinyal gönderiyor.
Çalışmada, ‘LNP X’ adı verilen yeni nesil nanoparçacıkların hücreler tarafından kabul edildiği tespit edildi. Daha önceki nanoparçacıklar, bu hücreler tarafından benimsenmediği için HIV’in gizlenmesi tedavi süreçlerini zorlaştırıyordu.
Araştırmanın ortak yazarlarından Dr. Paula Cevaal, “Daha önce bu hücrelere mRNA ulaştırmanın imkansız olduğu düşünülüyordu. Ancak elde ettiğimiz sonuçlar karşısında hepimiz şaşkınlık içerisindeyiz” ifadelerini kullandı.
Bu buluş, HIV’in vücutta ‘uyku halinde’ bulunan rezervuarlardan çıkarılabileceğini kanıtladı. Ancak, kritik bir soru hala yanıt beklemekte: Virüs açığa çıktığında, bağışıklık sistemi veya ek tedavilerle tamamen yok edilebilecek mi?
Çalışmalar, laboratuvar ortamında HIV pozitif bireylerden alınan hücreler üzerinde gerçekleştirildi. Gerçek hastalar üzerinde test edilebilmesi için öncelikle hayvan deneyleri ve ardından güvenlik ve etkinlik testleri yapılması gerekecek. Bu sürecin yıllar sürebileceği belirtilmekte.
“KANSER GİBİ DİĞER HASTALIKLARDA DA KULLANILABİLECEK”
Araştırma ekibinin kıdemli yazarlarından Dr. Michael Roche, bu tekniğin yalnızca HIV için değil, kanser gibi diğer hastalıklar için de uygulanabileceğini belirtti.
Francis Crick Enstitüsü’nden retrovirolog Dr. Jonathan Stoye ise, bu yöntemin HIV’i gizlendiği noktadan çıkarmada “şimdiye kadar elde edilen en büyük ilerleme” olduğunu vurguladı. Ancak Stoye, “Virüsü ortadan kaldırmak için rezervuarın tamamının mı yok edilmesi gerektiği yoksa büyük bir kısmının yeterli olup olmayacağı, ilerleyen zaman diliminde anlaşılacak” uyarısında bulundu.
Oxford Üniversitesi Jenner Enstitüsü’nden Prof. Tomas Hanke, buluşun önemini kabul ederken, “Vücuttaki tüm HIV rezervuarlarına ulaşmanın şu an için yalnızca bir hayal olduğunu” ifade etti.
Bu yeni çalışma, HIV hastalığının kalıcı tedavisi amacıyla bugüne kadar gerçekleştirilen en somut bilimsel ilerlemelerden biri olarak değerlendirilmektedir.
