ABD ile Çin arasında uzun zamandır süregelen gerilim, ülkelerin karşılıklı olarak gümrük vergilerini artırmasıyla daha da artıyor.
İki ülke arasındaki ekonomik savaşın önemli bir boyutunu, akıllı telefonlardan çiplere, yapay zekadan iletişim ekipmanlarına kadar geniş bir yelpazede yer alan teknoloji sektörü oluşturuyor.
Amerikan teknoloji şirketleri, uzun yıllar boyunca üretim merkezi olarak Çin’i tercih etti. Ancak son yıllarda, iki ülke arasındaki çatışmalar ve buna bağlı gelişen politikalar nedeniyle ABD, üretim süreçlerini kendi topraklarına taşıma yönünde adımlar atmayı planlıyor.
Bu dönüşümün temel sebeplerinden biri, teknolojik bilgi birikiminin korunması olarak öne çıkıyor. Aralarında Apple’ın bulunduğu pek çok Amerikan teknoloji devi, ürünlerinin önemli bir kısmını Çin’deki fabrikalarda üretiyor. Bu durum, Çinli üreticilere yalnızca üretim becerisi kazandırmakla kalmayıp, aynı zamanda teknolojik bilgi birikiminin dolaylı olarak geçişine de olanak tanıyor.
Çinli şirketlerin, teknoloji alanında Amerikalı rakipleriyle rekabet edebilir seviyelere gelmesi ve bazı alanlarda liderliği ele geçirmesi, ABD’nin üretim politikalarını yeniden gözden geçirmesine yol açtı.
Bu gelişmelerin önüne geçmek, Çin’in ticaret alanındaki payını azaltarak kendi payını artırmak ve teknolojideki üstünlüğünü sürdürmek amacıyla ABD, geliştirdiği teknolojilerin ülkesinde üretilmesine odaklanmaya başladı. Bu stratejinin arkasında ekonomik kaygıların yanı sıra ulusal güvenlik endişeleri de mevcut.
Üretimi ABD’ye kaydırma konusunda henüz hükümetin istediği seviyede bir ilerleme gözlemlenmese de, şirketlerin bu yöndeki girişimleri, teknoloji üretimindeki dinamiklerin değişeceğinin sinyallerini vermekte.
Uzun süredir Çin’e bağımlı olan Apple, Hindistan ve Vietnam gibi ülkelerde üretim kapasitesini artırmış durumda. Ancak ABD’nin gümrük vergi artışları, Hindistan’ı (yüzde 26) ve Vietnam’ı (yüzde 46) da kapsadığı için, bu durum, şirketlerin üretim merkezlerini ABD dışına çeşitlendirme politikalarını olumsuz etkiliyor.
ABD yönetimi, genel teknoloji üretiminin yanı sıra özellikle çip üretimini kendi topraklarına kaydırma hedefindedir. Bu doğrultuda, Intel, TSMC ve Samsung gibi devler, milyarlarca dolarlık yeni fabrika yatırımları gerçekleştiriyor.
YÜKSEK PERFORMANSLI BİLGİ İŞLEMEDE ADB, 5G’DE ÇİN ÖNDE
Avustralya Stratejik Politika Enstitüsü’nün yaptığı bir araştırmaya göre, Çin; dronlar, elektrikli bataryalar ve otonom sistemler gibi birçok alanda ABD’yi geride bırakıyor.
Öte yandan, ABD; gelişmiş entegre devre tasarımı ve üretimi, yüksek performanslı bilgi işleme, doğal dil işleme, kuantum bilgisayarlar, küçük uydular ve uzay fırlatma sistemleri gibi alanlarda lider konumda bulunuyor.
Akıllı fabrikalardan otonom araçlara kadar pek çok yeni teknolojide önemli bir rol üstlenen 5G ve 6G teknolojilerinde Çin’in üstünlük sağladığı gözlemleniyor. ABD, özellikle 5G teknolojisinde öne çıkan Huawei karşısında sert önlemler almış durumda. Amerikalı yetkililer, bazı ülkelere Huawei ile 5G alanında işbirliği yapmamaları konusunda tavsiyelerde bulunmuşlardı.
5G teknolojisi ile en fazla patente sahip olan şirketler arasında Huawei’nin ardından Amerikan teknoloji şirketi Qualcomm gelmektedir. Listede ZTE, Oppo, Xiaomi ve Vivo gibi pek çok Çinli şirket de yer almaktadır.
Huawei, uzun yıllar boyunca cep telefonlarını Google’ın Android işletim sistemi ile kullanıcılarına sunuyordu. Ancak ABD’nin Çin