Obezite, dünya genelinde milyarlarca insanı etkileyen ve diyabet, kalp-damar hastalıkları gibi birçok kronik rahatsızlığı da beraberinde getiren önemli bir sağlık sorunudur. Bireysel bir sorun olmanın yanı sıra, sağlık sistemlerine de ciddi ekonomik yükler getirmektedir.
Bu konudaki etkileri derinlemesine incelemek amacıyla, Haliç Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik İngilizce Bölüm Başkanı Dr. Öğretim Üyesi Ahmet Murat Günal ve birlikte çalıştığı akademisyenler, ekonometrik teori çerçevesinde bir araştırma yürüttü.
Çalışmanın detaylarını aktaran Günal, Türkiye’de 1990’larda obezite oranının yüzde 15 civarında olduğunu, ancak 2020’lerin başında bu oranın yüzde 30’a yükseldiğini belirtti.
Yıllar geçtikçe bu oranın yükselme trendinde olduğunu söyleyen Günal, “30 yıl sonra bu oran 3 katına çıkabilir fakat ülkemizin böyle bir yükü taşıma kapasitesi yok. Geçen yıla göre sağlık harcamalarının neredeyse 2 katına çıkarak 1,25 trilyon liraya ulaştığı TÜİK verileriyle ortaya konmuştur. Kişi başına düşen sağlık harcaması ise 15 bin liraya yaklaşmıştır. Bu harcamaların büyük bir kısmı önlenebilir durumdadır.” ifadelerini kullandı.
Obezite ile mücadelede çeşitli önlemler alınabileceğine dikkat çeken Günal, sağlık politikalarını yöneten yetkililerin sorumluluğunu vurguladı. Sağlık harcamalarının önleyici sağlık hizmetlerine ayrılan payının yüzde 4,7 olması gerektiği konusunda uyarılarda bulundu. Aile diyetisyenliği modelinin de Türkiye’de uygulanabileceğini belirten Günal, bu hizmetin lüks olmaktan çıkarılması gerektiğinin altını çizdi.
Kamuda diyetisyen istihdamının artırılmasının uzun vadede sağlık harcamalarını olumlu yönde etkileyeceğine inanan Günal, bireylerin hasta olmadan bu tür hizmetlerden yararlanmaları gerektiğini ifade etti. Türkiye’de yetişkinlerin üçte birinin fazla kilolu olduğunu vurgulayan Günal, bu durumun obeziteye giden bir yol olduğunu belirtti ve fazla kilolu bireylerin birer obez adayı olarak değerlendirilmesi gerektiğini ifade etti.
Vatandaşlara sağlıklı beslenme konusunda dikkatli olmaları gerektiğini hatırlatan Günal, sosyal medyada yayılan bilgi kirliliğine karşı halkın daha dikkatli olması gerektiğini vurguladı. “Sağlık profesyonellerine güvenilmeli. Düzenli muayenelere gitmek, aile hekimlerine danışarak diyetisyene ulaşmak önemlidir.” diye belirtti.
“ETKİLİ VE SÜRDÜRÜLEBİLİR STRATEJİLER GEREKİYOR”
Doç. Dr. Salim Yılmaz, obezite ile bulaşıcı olmayan hastalıklar arasında güçlü bir bağ tespit ettiklerini ifade etti. Obezite oranlarındaki artışın diyabet ve kardiyovasküler hastalıkları tetiklediğini dile getiren Yılmaz, bu durumun da sağlık harcamalarını artıran bir etken olduğunu belirtti.
Yılmaz, yaşam tarzı ve beslenme alışkanlıklarında yaşanan değişimlerin obeziteyi yaygınlaştırdığını ve bunun da sağlık sistemine ek yük getirdiğini söyledi.
Yüksek tansiyon, hava kirliliği, sigara kullanımı ve yüksek kan şekeri ile birlikte obezitenin de ölümler açısından önemli bir risk faktörü olarak öne çıktığını belirten Yılmaz, beslenme alışkanlıklarındaki değişimlerin obezite artışını hızlandırdığını sözlerine ekledi.
OBEZİTE, SAĞLIK HARCAMALARINI ARTIRIYOR
İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa Sağlık Bilimleri Fakültesi Sağlık Yönetimi Bölümünden Doç. Dr. Canser Boz, obezitenin sadece bireysel sağlığı
