Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, Erivan’da Türk gazetecilere yaptığı açıklamalarla iki ülke arasındaki ilişkilerde yeni bir sürecin habercisi oldu.
Paşinyan, “Resmi tutumumuz, Ermeni Soykırımı’nın uluslararası düzeyde tanınmasının günümüzde dış politika önceliklerimiz arasında yer almadığıdır” ifadelerini kullandı.
Ermeni diasporasına yönelik bir mesaj da veren Paşinyan, uzaktaki bir ülkenin 1915 olaylarını soykırım olarak tanımasının Ermenistan devleti ve halkına güvenlik, refah ve barış getirmediğini belirtti.
Ermenistan’ın Türkiye ve Azerbaycan ile barış görüşmeleri sürdürdüğü bu dönemdeki açıklaması, Ankara ve Yerevan arasında “soykırım” konusunun çözülebileceği yorumlarına yol açtı.
Türkiye ve Ermenistan, 2021 yılında diplomatik ilişkilerin “normalleşmesine” karar vermişti.
Özel temsilcilerin atanmasıyla başlayan görüşmeler, diplomatik ilişki kurma ve sınırların açılması gibi konuları kapsıyor.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Başbakan Paşinyan, bu süreçte iki kez yüz yüze buluştu.
Paşinyan, Erdoğan’ın Mayıs 2023 seçimleri sonrası gerçekleştirdiği yemin törenine katılmak üzere Ankara’ya geldi.
Ancak 1915 olaylarının her iki ülke açısından farklı şekilde tanımlanması, ilişkilerdeki sorunları sürdürmeye devam ediyor.
Ermenistan, bağımsız bir devlet olarak kurulduğundan bu yana “Ermeni soykırımı” olarak adlandırdığı olayların uluslararası alanda tanınması ve Türkiye’nin bu konuda sorumluluklarını yerine getirmesini talep eden bir politika izlemektedir.
Diğer yandan, Türkiye Birinci Dünya Savaşı sırasında yaşanan Ermeni ölümlerini kabul etmesine rağmen, bu durumu “soykırım” olarak nitelendirmeye karşı çıkmaktadır.
Türkiye, söz konusu olayların bağımsız tarih uzmanları tarafından ele alınacağı bir komisyonda araştırılmasını öneriyor.
‘Tarih ile bugünü ayıralım’
Paşinyan, Erivan’da Türk gazetecilere yaptığı görüşmede 1915 olayları ile ilgili olarak şu şekilde konuştu:
“Benim temel mesajım şu: Hem Ermenistan’da hem de diasporadaki yurttaşlarımızla konuştuğumda, tarih ile bugünü birbirinden ayırmamız gerektiğini vurguluyorum.”
“Tarihi ve bugünü aynı şekilde değerlendiremeyiz; çünkü bugün bugündür, tarih ise tarihtir.”
Bu görüşme esnasında, Paşinyan bu yaklaşımın Türkiye ile ilişkilerini nasıl etkileyeceğine dair soruları yanıtladı.
“Bu tartışmalar, hem Ermenistan’da hem de diasporada olgunlaşmakta; amacım tarihi değiştirmek değil, tarihe dayalı uygulamayı değiştirmektir” açıklaması yaptı.
Paşinyan, uzaktaki bir ülkenin 1915 olaylarını soykırım olarak tanımasının Ermenistan devleti ve halkı için güvenlik, refah ve barış sağlamadığını da vurguladı:
“Burada, bildiğimiz gerçekleri ve tarihî gerçekleri nerede ve nasıl tarif etmemiz gerektiği sorusu ortaya çıkıyor.”
“Çünkü o büyük trajedinin yaşandığı dönem, Ermenistan Cumhuriyeti’nin kurulmadığı bir zaman dilimiydi.”
“Bugün uluslararası alanda tanınan bir Ermenistan Cumhuriyeti var ve bu devlet, vatandaşlarının güvenliğini ve refahını sağlama imkanına sahiptir.”
‘Gerçek Ermenistan’
Başbakan Paşinyan, iki ülke arasındaki ilişkilerde 1915 olaylarından kaynaklanan tıkanıklığı aşmak için yeni bir perspektif sunuyor.
Paşinyan, bu yeniliği “Gerçek Ermenistan” kavramı üzerinden ifade ediyor.
