Suriye‘de geçiş dönemi devlet başkanı Ahmed eş-Şara, 13 yılı aşkın süredir devam eden iç savaşın ardından ülkeyi bir araya getirmek adına hükümetinin kontrolünü güçlendirmeye çalışıyor.
Bu süreçte, Suriye‘de kendi çıkarlarını gözeten Türkiye ve ABD gibi ülkelerden gelen siyasi baskılarla da başa çıkmak zorunda kalıyor.
Suriye haritası şu anda nasıl bölünmüş durumda?
Aralık 2023’te Heyet Tahrir eş-Şam (HTŞ) ve destekçileri, Suriye‘nin başkenti Şam’ı ele geçirerek eski Devlet Başkanı Beşar Esad’ı Rusya’ya kaçmaya zorladılar. HTŞ lideri Ahmed eş-Şara bu gelişmelerle birlikte geçiş dönemi devlet başkanı oldu.
Ancak HTŞ, ülkenin tamamında egemenliği sağlama konusunu henüz başaramamış durumda.
Washington merkezli Orta Doğu Enstitüsü’nden Dr. Paul Salem, “HTŞ, Suriye‘nin batısındaki İdlib’den güneye Şam’a kadar uzanan bir bölgeyi kontrol ediyor” şeklinde değerlendirmede bulundu.
Dr. Salem, “Ancak ülkenin büyük bir kısmında tam kontrol sağlanmış değil” dedi.
Türkiye’nin Suriye‘de yaklaşık 10.000 askeri var ve bu güçler genellikle iki ülke arasındaki sınır bölgelerinde konuşlanmış durumda.
Türkiye, aynı zamanda ülkenin kuzeyindeki milislere, çoğunlukla Suriye Milli Ordusu (SMO) adı altında faaliyet gösteren gruplara, askeri, siyasi ve silah desteği sağlıyor.
SMO’nun savaşçı sayısının 70.000 ila 90.000 arasında olduğu tahmin ediliyor.
ABD’nin Suriye’de yaklaşık 900 askeri bulunuyor ve bu güçler, ülkenin kuzeydoğusunu ve doğusunu kontrol eden Kürt liderliğindeki Suriye Demokratik Güçleri’ni (SDG) destekliyor. SDG, Halk Koruma Birlikleri’ni (YPG) de kapsayan bir yapı.
SDG’nin savaşçı sayısının 40.000 ila 60.000 arasında, bunların 20.000 ila 30.000’inin ise YPG’ye ait olduğu ifade ediliyor.
Güney Suriye’deki Dürzi nüfusunun yoğun olduğu bölgeler, Güney Cephesi ve Güney Operasyonları Odası gibi milis gruplar tarafından kontrol ediliyor. Ancak Dr. Salem, Dürzi köylerinin büyük bir çoğunluğunun HTŞ yönetimini kabul ettiğini belirtiyor.
Türkiye Suriye’de ne istiyor?
Türkiye, İdlib’i yönettiği süre boyunca bölgeye elektrik ve telekomünikasyon gibi hizmetler sunarak HTŞ’ye destek vermiştir.
HTŞ’nin Şam’da kontrolü ele geçirmesinin ardından temsilci gönderen ilk ülkelerden biri Türkiye oldu. Bu ziyaretlerdeki isimlerden biri de MİT Başkanı İbrahim Kalın’dır.
Brüksel merkezli Uluslararası Kriz Grubu’ndan Dr. Nanar Hawach, Türkiye’nin Suriye’de iki ana hedefinin olduğunu belirtiyor:
“Türkiye, Suriye’nin Türkiye’de yaşayan üç milyon Suriyeli mültecinin geri dönmesi için yeterince istikrarlı bir hal almasını arzuluyor.
“Aynı zamanda, Suriye’deki Kürt silahlı
