Rahim ağzı kanseri, jinekolojik kanser türleri arasında en yaygın olarak tespit edilen hastalık olarak öne çıkmaktadır. Bu kanserlerin %99.7’sinin sebebi ise Human Papilloma Virüs (HPV) olarak belirlenmiştir. Yapılan araştırmalara göre, HPV’nin neden olduğu rahim ağzı kanseri, her 2 dakikada bir kadının yaşamını yitirmesine sebep olmaktadır. Ancak, HPV’nin erken teşhisi mümkündür. Yılda bir yapılan jinekolojik muayene sırasında alınan servikal sürüntü örneğinden gerçekleştirilen HPV-DNA testi, hastalığın erken tespit edilmesine olanak sağlar. Fakat, kadınların jinekolojik muayeneye gitme oranlarının düşük olması, bu testlerin de uygulanma sıklığını azaltmaktadır. Bu durum, HPV’nin erken teşhis edilememesine ve dolayısıyla rahim ağzı kanserinin gelişmesine yol açmaktadır.
Bu sorunlardan yola çıkarak, servikal sürüntü yerine idrar örneğinin incelendiği yeni bir yöntem geliştirilmiştir. Bu yöntem, HPV testini çok daha pratik bir hale getirerek, rahim ağzı kanserinin erken tanısının artmasına katkıda bulunmayı hedeflemektedir. Acıbadem Üniversitesi’nde Mikrobiyoloji Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Tanıl Kocagöz ve Biyomühendislik Bölümü Başkanı Prof. Dr. Özge Can liderliğindeki araştırma ekibi tarafından hazırlanan bu yöntem, bireysel ve toplu HPV tarama testlerinin daha erişilebilir bir şekilde yapılmasına olanak tanımaktadır.
İdrar örneğiyle HPV testi yapma imkanı sunan bu yeni yöntem, Acıbadem Üniversitesi Teknoloji Merkezi’nde Bio-T firması iş birliğiyle geliştirilmiştir. Biyolojik sıvıları yoğunlaştırarak yüksek duyarlılıkta test yapabilen bu yöntem, Covid-19 pandemisi sürecinde ağızdan alınan örneklerle test elde etme yaklaşımıyla benzer bir mantıkla çalışmaktadır. Prof. Dr. Tanıl Kocagöz, “Korona testi için insanları rahatsız eden sürüntü almaktan ziyade, ağızda bir yudum suyun çalkalanmasıyla elde ettiğimiz örnekle testi gerçekleştirdik. Aynı yöntemi kullanarak, şimdi servikal sürüntü yerine idrar örneğinden HPV testi yapabiliyoruz,” açıklamasında bulundu.
Geleneksel servikal sürüntü testleriyle karşılaştırıldığında geçerli sonuçlar sağladığı belirlenen bu yeni yöntem, Türkiye Bilimler Akademisi (TÜBA) ödülünü kazanmış ve Avrupa kalite standartlarına uygun CE kalite belgesine sahiptir.
YENİ HPV TESTİYLE TOPLU TARAMA YAPMAK DAHA KOLAY
Birçok kadının, geleneksel servikal sürüntü testlerinin rahatsız edici olabileceği düşüncesiyle bu taramaları ertelediğine dikkat çeken Prof. Dr. Tanıl Kocagöz, bu yeni yöntemin tarama işlemini büyük ölçüde kolaylaştırdığını vurgulamaktadır. “2017 yılında başladığımız çalışmalardan bu yana geliştirdiğimiz teknolojik yöntem sayesinde, HPV testinin idrar örneği ile rahatlıkla yapılabilmesini sağladık. Bu, kadınların düzenli sağlık taramalarına erişimini de artırıyor,” diye ekledi.
Aktif cinsel yaşamı olan 25-65 yaş arasındaki kadınların, her 2-3 yılda bir HPV testi yaptırmalarının önerildiğini belirten Prof. Dr. Kocagöz, HPV’nin 7 yıl sonra kansere dönüşebildiğini ve bu süreçte erken teşhisin hayati önem taşıdığını ifade etti. Testin Dünya Sağlık Örgütü’nün tarama önerileriyle de uyumlu olduğunu kaydetti.
EVDE YAPILABİLECEK HPV TESTİ DE GELİŞTİRİLECEK
Jinekolojik muayenelerin zahmetli olarak algılandığını vurgulayan Prof. Dr. Tanıl Kocagöz, “Tarama yapmak istediğimiz grubun yaklaşık %80’i doktora gitmiyor. Ancak idrar testi yöntemi sayesinde daha geniş
